SKKN Nâng cao kĩ năng nói cho học sinh qua tiết nói và nghe môn Ngữ Văn 7 tại Trường THCS Phú Cường

ất bình tĩnh. Ví dụ trong tiết Nói và nghe: Bài 10 nói về trang sách với cuộc sống có thể tổ chức ở thư viện nhà trường... Thậm chí giáo viên có thể tạo không gian ngoài trời để học sinh thật thoải mái và tự tin khi nói.
Giáo viên hướng dẫn một học sinh trong lớp điều khiển tiết học: Việc này giống như thay đổi khẩu vị trong những bữa ăn hàng ngày. Thường ngày, học sinh quen nghe và làm theo sự tổ chức và hướng dẫn của giáo viên nên khi thay việc đó bằng cách cho học sinh khác thực hiện thay giáo viên, học sinh vừa có sự tò mò muốn xem hôm nay bạn đó làm như thế nào, vừa đón nhận giờ học với tâm lí thoải mái hơn. Khi các em tương tác với nhau các em sẽ cảm thấy cởi mở, tự tin hơn. Qua các tiết luyện nói khác nhau, giáo viên có thể mời những học sinh khác nhau thực hiện nhiệm vụ trên. Điều đó giúp rèn luyện sự tự tin, khả năng nói trước đám đông của chính học sinh được gọi lên điều khiển tiết học. 
Tập trung vào nhiều đối tượng học sinh, nhất là học sinh còn nhút nhát, rụt rè: Tâm lí của nhiều giáo viên khi dạy tiết thực hành Nói và nghe là muốn giờ học đảm bảo về thời gian và nội dung cần đạt được thực hiện đầy đủ trong một tiết học nên thường dành phần nói cho những học sinh ưu tú trong hoạt động này. Như thế chúng ta vô tình coi nhẹ vai trò của các học sinh khác, không cho các em có cơ hội được thể hiện năng lực của bản thân thì từ đó các em không thể xác định được năng lực của các em đang ở mức độ nào. Vậy, để giờ “Nói và nghe” có tác dụng phát triển năng lực cho nhiều học sinh, giáo viên cần lưu ý: Học sinh được chọn để trình bày vấn đề không nhất thiết phải là những học sinh có năng lực nói tốt, giáo viên có thể chọn ngẫu nhiên bằng cách bắt thăm hoặc quay vòng quay kì diệu (có ghi tên học sinh).
Việc này khiến học sinh tập trung chú ý cao hơn, có ý thức chuẩn bị bài và ý thức hợp tác tốt hơn vì như vậy là giáo viên đang tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh.
Tổ chức giờ học bằng cách sân khấu hóa: Đây là giải pháp giúp giờ học trở nên nhẹ nhàng, tránh được tâm lí học bài căng thẳng, đưa các em vào tâm thế của việc xem kịch, đồng thời tạo hứng thú, giúp học sinh chú ý vào vấn đề được nói. Để thực hiện điều này, giáo viên cần có sự chuẩn bị kì công hơn. Đó là phải giao nhiệm vụ cho các nhóm chuyển thể vấn đề quan tâm thành một kịch bản có tình huống dẫn dắt, có giải quyết vấn đề, có phân công các vai diễn và có thời gian tập luyện kịch bản. Việc tổ chức giờ học bằng cách sân khấu hóa sẽ rất thú vị.
4.3. Kết quả áp dụng sáng kiến
Sáng kiến “Nâng cao kĩ năng nói cho học sinh qua tiết Nói và nghe môn Ngữ văn 7 tại trường THCS Phú Cường” có những tính mới sau: 
Thứ nhất, trên cơ sở nội dung kiến thức bài học, giáo viên chuyển từ kênh chữ sang kênh hình, video, sơ đồ tư duy, trò chơi giúp học sinh rèn luyện kĩ năng nói.
Thứ hai, giáo viên đã tạo ra môi trường học tập tự chủ, sáng tạo cho học sinh để học sinh không những rèn luyện được kĩ năng nói mà các em còn tư duy, sáng tạo nội dung, mạnh dạn, tự tin khi trình bày ý kiến. Từ đó đáp ứng được nhu cầu đổi mới trong môn Ngữ văn đối với việc kiểm tra đánh giá học sinh thông qua ngữ liệu ngoài chương trình. 
Thứ ba, sáng kiến có ứng dụng các phần mềm trong dạy học và kiểm tra đánh giá thường xuyên đối với học sinh như: Azota, Plickers, Zalo,  
Sau khi áp dụng sáng kiến “Nâng cao kĩ năng nói cho học sinh qua tiết Nói và nghe môn Ngữ văn 7 tại trường THCS Phú Cường” bản thân tôi đã thực hiện và thấy được kĩ năng nói, kĩ năng tương tác của học sinh trong các giờ học và hoạt động tập thể đã có hiệu quả rất tích cực:
Tiết học Ngữ văn trở nên sinh động, sôi nổi, có chất lượng. Học sinh phát huy được kĩ năng, phẩm chất, năng lực của bản thân. Các em không còn rụt rè, e ngại, thiếu tự tin khi đứng trước đám đông để trình bày hay đưa ra ý kiến nhận xét, phản biện của bản thân mà thay vào đó là sự tự tin, thái độ cởi mở hơn. 
 Kĩ năng nói của các em đã có sự tiến bộ, các em biết chào khi mở đầu và cảm ơn khi kết thúc, biết giới thiệu đề tài, cách nói cũng trôi chảy, gãy gọn, đúng ngữ âm, chính tả, kết hợp được cử chỉ, nét mặt, thái độ với nội dung của bài luyện nói,
Sáng kiến góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy và đáp ứng mục tiêu của chương trình GDPT 2018. Đối với các em học sinh lớp 7 tôi đang trực tiếp giảng dạy tại trường THCS Phú Cường, biện pháp trên giúp các em học sinh thêm yêu môn Ngữ văn hơn, được hình thành và phát triển những năng lực, phẩm chất tốt đẹp để dễ dàng thích ứng với cuộc sống hiện tại và tương lai. Đặc biệt khi thực hiện biện pháp giúp rèn luyện năng lực giao tiếp cho học sinh, giáo viên có thể phát hiện ra những học sinh có năng khiếu, có tố chất về năng lực nói để khích lệ, động viên các em nuôi dưỡng ước mơ sau này lớn lên có thể trở thành nhà báo, người dẫn chương trình chuyên nghiệp. Tiêu biểu:  
+ Các em tham gia các vai diễn trong hội thi “Tìm hiểu kiến thức về giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình và văn hóa ứng xử trong trường học năm 2023” với chủ đề “Văn hóa ứng xử trong gia đình và trường học” do Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thái Nguyên tổ chức kết quả đạt giải Ba toàn đoàn. 
+ Cuộc thi Khoa học kĩ thuật cấp trường, cấp huyện kết quả đạt giải Ba.
+ Cuộc thi cấp trường về giới thiệu “Sản phẩm Stem”.
+ Liên hoan Tuyên truyền viên giỏi với chủ đề: “Tự hào thiếu nhi Đại Từ trên quê hương nông thôn mới” do Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đại Từ tổ chức và đạt giải C trong phần thi sáng tác tranh cổ động, tuyên truy0ền.
Kết quả cụ thể
Qua quá trình áp dụng sáng kiến kinh nghiệm vào giảng dạy tôi thực hiện hiện ở hai lớp 7A1 và 7A2 trường THCS Phú Cường. Tổng số học sinh 80 học sinh và kết quả đạt được như sau:
Bảng kết quả đạt được sau khi đã áp dụng sáng kiến
Khối
Sĩ số
Học sinh tự tin và tương tác tốt trong các giờ học và hoạt động tập thể
Học sinh chưa tự tin và tương tác tốt trong các giờ học và hoạt động tập thể
Số lượng
Tỉ lệ %
Số lượng
Tỉ lệ %
7
80
52
65
28
35
So sánh kết quả trước khi áp dụng và sau khi áp dụng biện pháp trên, tôi nhận thấy tiết nói và nghe có sự chuyển biến tích cực. Tỉ lệ học sinh tự tin và tương tác tốt trong các giờ học và hoạt động tập thể cũng tăng lên rõ rệt cụ thể như sau:
Bảng so sánh kết quả khảo sát trước và sau khi thực hiện sáng kiến
Khối 7
Sĩ số
(80 HS)
Học sinh tự tin và tương tác tốt trong các giờ học và hoạt động tập thể
Học sinh chưa tự tin và tương tác tốt trong các giờ học và hoạt động tập thể
Số lượng
Tỉ lệ %
Số lượng
Tỉ lệ %
Trước khi áp dụng sáng kiến
17
21,2
63
78.8
Sau khi áp dụng sáng kiến
66
82,5
14
17,5
           
Việc nâng cao kĩ năng nói cho học sinh qua tiết dạy Nói và nghe không chỉ đưa nội dung kiến thức đến với người học một cách tích cực, sáng tạo, hứng thú nhất mà còn góp phần đa dạng hóa hình thức dạy học. Tiết học trở nên phong phú hơn về nội dung và hình thức đáp ứng mục tiêu đổi mới phương pháp dạy học của chương trình GDPT 2018 và việc chuyển đổi số trong Giáo dục như hiện nay. Giáo viên biết cách tận dụng các phương tiện dạy học sẵn có, khai thác có chọn lọc học liệu từ mạng Internet để mang lại hiệu quả cao hơn trong dạy học.
4.4. Khả năng áp dụng của sáng kiến 
Qua thực nghiệm sáng kiến, tôi nhận thấy:
Sáng kiến phù hợp với học sinh và thực tiễn trường THCS Phú Cường, đáp ứng mục tiêu của chương trình GDPT 2018. Sáng kiến có thể áp dụng cho bài dạy ở các bộ môn khác, các khối lớp khác nhau và đặc biệt nâng cao kĩ năng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh.
Sáng kiến giúp hình thành và củng cố những phẩm chất, năng lực cho học sinh như:  
+ Phẩm chất: Chăm chỉ, trách nhiệm.
+ Năng lực: Năng lực tự chủ và tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực ngôn ngữ và năng lực giao tiếp và hợp tác 
Với bản thân: Trong năm học qua, tôi đã ứng dụng sáng kiến vào việc giảng dạy môn Ngữ văn 7 và môn HĐTN HN tại trường THCS Phú Cường. Từ đó, đã giúp ích cho tôi rất nhiều trong quá trình giảng dạy môn Ngữ văn theo hướng đổi mới đó là: Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và định hướng năng lực của học sinh, giúp học sinh mạnh dạn, tự tin, hào hứng hơn, phát huy được khả năng ngôn ngữ, giao tiếp của các em. Nhờ vậy mà hiệu quả học tập và chất lượng giáo dục bộ môn tăng lên rõ rệt.
Nếu sáng kiến này được quan tâm và có sự phối hợp thêm từ các đồng nghiệp để cùng góp ý, tìm hiểu thêm cách thức tổ chức các hoạt động trong giờ Nói và nghe thêm hiệu quả thì chắc rằng đây sẽ là tài liệu rất cần thiết cho các thầy, cô sử dụng, góp phần nâng cao chất lượng bộ môn, đáp ứng được xu hướng đổi mới về tổ chức dạy học cũng như kiểm tra, đánh giá trong dạy học hiện nay. Nếu sáng kiến của tôi được lan tỏa, tôi tin chắc nó cũng sẽ giúp ích cho các đồng nghiệp trong nhà trường, trong cụm chuyên môn số 5 của Phòng giáo dục Đại Từ và các huyện, tỉnh lân cận bớt lúng túng, có cái nhìn đúng đắn cũng như có thêm sự tham khảo về việc tổ chức các hoạt động dạy và học đối với giờ học Nói và nghe, đem lại những hiệu quả cao đối với dạy học bộ môn.
5. Những thông tin cần được bảo mật: Không có
6. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
Để báo cáo sáng kiến này có thể áp dụng vào thực tế giảng dạy tại trường THCS Phú Cường nói riêng và các đơn vị khác trên địa bàn huyện, tỉnh nói chung thì cần có một số các điều kiện cần thiết sau:  
- Về cơ sở vật chất: Cần đảm bảo các phương tiện và thiết bị dạy học hỗ trợ cần thiết như: máy tính, tivi, hệ thống tranh ảnh, video có liên quan
- Con người: Mỗi giáo viên cần hiểu rõ định hướng đổi mới, vai trò, tầm quan trọng của hoạt động nói và nghe để xây dựng, thiết kế, chuẩn bị chu đáo và đặc biệt là sáng tạo, linh hoạt trong việc vận dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học để đạt hiệu quả cao trong dạy học bộ môn.
- Xây dựng kế hoạch: Muốn vận dụng các giải pháp trên thực sự có hiệu quả trong quá trình giảng dạy, người giáo viên cần chuẩn bị về kế hoạch dạy học chu đáo với sự tìm tòi, sáng tạo các phương pháp dạy học sao cho phù hợp với từng đối tượng học sinh, với mục tiêu bài học khác nhau. Nghiên cứu kỹ đối tượng học sinh, tình hình giáo dục tại nhà trường, và bản thân học sinh lớp giảng dạy. Giáo viên phải chuẩn bị kĩ lưỡng nội dung bài dạy, dự kiến các hoạt động thực hiện trong bài, giao nhiệm vụ cho học sinh một cách khoa học, hiệu quả.
        7. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả 
7.1. Theo ý kiến tác giả
Bản thân vận dụng các biện pháp dạy học phù hợp với nội dung của các bài học nhằm rèn cho học sinh kĩ năng nói trong từng đơn vị kiến thức, từng bài sao cho hợp lí và đã đạt được hiệu quả nhất định. Khi thực hiện các biện pháp này tôi có thể sử dụng đồ dùng sẵn có tại các lớp như tivi, bảng phụ hoặc giấy A4, A3 cũng không quá tốn kém về mặt tiền bạc.
Tôi nhận thức được việc rèn cho học sinh kĩ năng nói không chỉ tăng thêm sự sáng tạo trong văn chương của học sinh mà còn nâng cao trình độ giảng dạy, quản lý hoạt động học tập cho người giáo viên. Bản thân tôi trong quá trình giảng dạy đã tạo được sự thân thiện gần gũi với học sinh vì giáo viên vừa là người hướng dẫn, vừa là bạn đồng hành với học sinh trong các hoạt động học tập.
Tôi đã tổ chức được một số hoạt động ngoại khóa, buổi sinh hoạt chuyên môn có vận dụng các biện pháp trên vào dạy học và đạt hiệu quả cao. Trong các giờ dạy có đồng nghiệp dự giờ cũng đánh giá cao những biện pháp mà tôi đang áp dụng.
7.2. Theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử:
- Ý kiến của tổ chuyên môn Khoa học và xã hội trường THCS Phú Cường: 
Sau khi tham gia dự giờ 1 tiết học có áp dụng sáng kiến, các thành viên trong tổ nhận thấy sáng kiến đã phát huy các phẩm chất và năng lực của học sinh thông qua phiếu khảo sát dự giờ đánh giá phẩm chất và năng lực học sinh.
Bảng kết quả khảo sát đánh giá phẩm chất và năng lực học sinh sau khi dự giờ của giáo viên:
Các phẩm chất, năng lực
Mức độ
Đạt
Chưa Đạt
1. Trách nhiệm, chăm chỉ
Học sinh thể hiện trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ của mình
x

Học sinh làm việc chăm chỉ, hoàn thành nhiệm vụ học tập
x

2. Năng lực giải quyết vấn đề sáng tạo
Học sinh đã sử dụng kĩ thuật đóng vai hoàn thành nhiệm vụ học tập.
x

Học sinh đã tư duy giải quyết vấn đề và tiếp cận kiến thức.
x

3. Giao tiếp và hợp tác
Học sinh đã tương tác một cách có hiệu quả sau
x

Học sinh giao tiếp tốt
x

4. Tự chủ, tự học
Học sinh chủ động về thời gian hoàn thành nhiệm vụ học tập.
x

       
- Đánh giá của nhà trường: Việc lựa chọn sáng kiến: “Nâng cao kĩ năng nói cho học sinh qua tiết Nói và nghe môn Ngữ văn 7 tại trường THCS Phú Cường” được áp dụng vào giảng dạy tại trường THCS Phú Cường, đã cho những kết quả rất tích cực trong việc nâng cao chất lượng dạy và học. 
- Qua thực tế giảng dạy, các đồng nghiệp trong và ngoài đơn vị trường THCS Phú Cường nhận thấy sáng kiến đã phát huy được tính tích cực, tự giác hoàn thành nhiệm vụ học tập của học sinh. 
Điều lớn nhất đạt được từ hiệu quả của sáng kiến được thể hiện rõ qua kết quả thực nghiệm mà các đồng nghiệp đã áp dụng đó là thấy học sinh đã phần nào bỏ được rào cản rụt rè, e thẹn, lười vận động hoặc ỷ lại. Thay vào đó, đa số các em đều hào hứng, tích cực, tự tin, chuẩn bị bài khi giáo viên giao nhiệm vụ cho tiết luyện Nói và nghe. Như vậy sáng kiến được áp dụng mang lại hiệu cao, chất lượng dạy và học bộ môn được nâng cao rõ rệt. Đặc biệt sáng kiến không chỉ áp dụng đối với bộ môn Ngữ văn mà có thể áp dụng các khối lớp và các bộ môn khác
8. Danh sách những người đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu
TT
Họ và tên
Ngày, tháng, năm sinh
Nơi công tác
Chức danh
Trình độ chuyên môn
Nội dung công việc hỗ trợ
1
Ma Thị Kim Thùy
07/01/1990
THCS Phú Cường
Giáo viên
Đại học
Tham gia áp dụng
2
Nguyễn Thị Tươi
04/07/1989
THCS Phú Cường
Giáo viên
Đại học
Tham gia áp dụng 
3
Đoàn Thị Phương
22/01/1989
Trường TH&THCS Phục Linh
Giáo viên
Đại học
Tham gia áp dụng
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Phú Cường, ngày 21 tháng 04 năm 2024
Người nộp đơn
(Ký và ghi rõ họ tên)
Lê Thị Thu Hương
Đường dẫn tin bài về hoạt động áp dụng thử ngiệm sáng kiến tại đơn vị:
XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN
Dưới đây là một số hình ảnh cho sáng kiến:
Học sinh thảo luận nhóm tại nhà

Học sinh thảo luận nhóm
Học sinh trình bày sản phẩm nhóm
Học sinh trình bày sản phẩm nhóm

Học sinh trình bày sản phẩm nhóm


Học sinh trình bày sản phẩm nhóm

Học sinh thay đổi không gian học tập tại thư viện nhà trường

Học sinh thay đổi không gian học tập tại thư viện nhà trường

Học sinh thuyết trình tranh tại Liên hoan Tuyên truyền viên giỏi

Học sinh đạt giải Ba cuộc thi tìm hiểu Văn hoá ứng xử trong gia đình và trường học

Học sinh đạt giải Ba cuộc thi tìm hiểu Văn hoá ứng xử trong gia đình và trường học

Cờ lưu niệm đạt giải Ba cuộc thi tìm hiểu Văn hoá ứng xử trong gia đình và trường học

Chứng nhận đạt giải Ba cuộc thi tìm hiểu Văn hoá ứng xử trong gia đình và trường học

Học sinh thuyết trình về sản phẩm Stem tại trường

Học sinh chuẩn bị thuyết trình cuộc thi KHKT cấp huyện