SKKN Nâng cao năng lực dạy học Chuyên đề học tập “Đọc, Viết và giới thiệu một tập thơ, một tập truyện hoặc một tiểu thuyết” trong chương trình Ngữ Văn 10 - THPT 2018 bằng phương pháp dạy học dự án

. 
Thể hiện quan điểm 
và thái độ của người 
viết, nhưng cách thể 
hiện chưa thuyết 
phục. 
Chưa thể hiện được 
quan điểm và thái 
độ của người viết 
hoặc quan điểm, thái 
độ đó chưa được 
diễn giải. 
 62 
Sử dụng li lẽ, 
bằng chứng 
Sử dụng các lí lẽ, 
bằng chứng tiêu biểu, 
phù hợp; sử dụng 
những phương pháp 
lập luận hiệu quả để 
triển khai hệ thống 
luận điểm một cách 
thuyết phục. 
Sử dụng lí lẽ, bằng 
chứng và một số 
phương pháp lập 
luận hiệu quả để 
củng cố cho các 
luận điểm nhưng 
chưa thật hiệu quả. 
Chưa biết sử dụng lí 
lẽ, bằng chứng và 
một số phương pháp 
lập luận để củng cố 
cho các luận điểm 
Tổ chức bài 
viết 
Bài viết được tổ chức 
hoàn chỉnh, các phần 
của bài viết được cấu 
trúc chặt chẽ. 
Bài viết có đủ ba 
phần mở bài, thân 
bài và kết bài nhưng 
chưa thể hiện rõ yêu 
cầu của từng phần 
Bài viết chưa được 
tổ chức hoàn chỉnh, 
các phần không 
được trình bày rõ 
ràng. 
Sử dụng các 
phương thức 
liên kết 
Sử dụng chính xác và 
hiệu quả các phương 
thức liên kết câu văn 
đoạn văn, giúp tăng 
cường khả năng đọc 
và củng cố mối liên 
hệ giữa các câu và 
đoạn văn 
Sử dụng các 
phương thức liên 
kết câu và đoạn văn 
một cách phù hợp, 
giúp người đọc dễ 
hiểu 
Có sử dụng một số 
phương thức liên kết 
câu nhưng chưa 
mạch lạc 
Dùng từ, đặt 
câu 
Không mắc lỗi dùng 
từ diễn đạt đặt câu 
hoặc chỉ mắc lỗi 
không đáng kể (1-2 
lỗi), diễn đạt rõ ràng, 
mạch lạc 
Mắc một vài lỗi 
dùng từ, đặt câu(3-5 
lỗi) diễn đạt khá rõ 
ràng, mạch lạc 
Mắc khá nhiều lỗi 
dùng từ, đặt câu (từ 
6 lỗi) hoặc diễn đạt 
nhiều ý chưa rõ 
ràng, mạch lạc 
Trình bày 
bài viết 
Chữ viết rõ ràng, dễ 
đọc, trình bày bài 
chỉn chu không mắc 
lỗi chính tà 
Chữ viết đọc được, 
trình bày bài viết 
đúng quy cách 
nhưng mắc 2 - 3 lỗi 
chính tả 
Chữ viết khó đọc, 
cầu thả viết không 
đúng quy cách, chưa 
sạch đẹp mắc nhiều 
lỗi chính tả 
 63 
PHỤ LỤC 5: MỘT SỐ SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH 
Phiếu đọc sách 
 64 
 65 
 66 
 67 
 68 
Kế hoạch triển khai “GIAI ĐIỆU VĂN CHƯƠNG” 
1, Mở đầu: 
MC giới thiệu: 
+ Giới thiệu thầy cô(giáo viên bộ môn,thầy cô dự giờ..), thành phần tham 
gia(các bạn học sinh lớp....). 
+ Nêu lí do và mục đích tổ chức: (tìm hiểu về giới thiều về tập thơ tiểu thuyết 
hoặc một tập truyện ngắn và Khi đọc một tác phẩm thơ thì cần chú ý những gì về 
cách đọc,ghi chép trong quá trình đọc.) 
+ Giới thiệu và mời diễn giả: 
Bao gồm: 
- Tổ 1: Trình bày sản phẩm của nhóm về tập thơ như: “Tháp nắng” hoặc “Sự 
mất ngủ của lửa” 
-Tổ 2: Trình bày sản phẩm của nhóm một về tập truyện “Vang bóng một 
thời”... 
-Tổ 3: Giới thiệu về tiểu thuyết “Tuổi thơ dữ dội” của Phùng Quán, Nhà giả 
kim... 
+ Giới thiệu thành phần BGK: Tổ 4 
2, Hoạt động chính: 
 + Ba tổ thuyết trình giới thiệu về tác phẩm đã tìm hiểu 
+ Tổ chức Hỏi-đáp trao đổi thảo luận về chủ đề buổi học và bài thuyết trình 
của hai tổ 
+ Ban giám khảo nhận xét đánh giá và cho ý kiến về phần trình bày của hai tổ 
-Triển khai: 
Tổ 3: Giới thiệu về tiểu thuyết “Tuổi thơ dữ dội” của Phùng Quán 
+ Trình bày profile, nội dung đã chuẩn bị 
+ Giới thiệu thông tin về tiểu thuyết “Tuổi thơ dữ dội”( trình bày nội dung 
theo cấu trúc phiếu đọc sách) 
+ Trình bày nội dung các bước trước khi đọc, tìm hiểu về 1 tiểu thuyết (Giao 
lưu đặt câu hỏi cho khán giả và trả lời câu hỏi) 
+ Trình bày các bước đọc một tiểu thuyết (Giao lưu đặt câu hỏi cho khán giả 
và trả lời câu hỏi) 
Tổ 2: 
+ Trình bày profile, slide, nội dung đã chuẩn bị 
 69 
+ Giới thiệu thông tin về tập truyện “Vang bóng một thời”( trình bày nội dung 
theo cấu trúc phiếu đọc sách) 
Nếu có video chiếu xen kẽ, cần làm rõ sự kết nối giữa bài giới thiệu và hình 
ảnh 
+ Trình bày nội dung các bước trước khi đọc, tìm hiểu về 1 tập truyện-truyện 
ngắn(Giao lưu đặt câu hỏi cho khán giả và trả lời câu hỏi) 
+ Trình bày các bước đọc một tập truyện-truyện ngắn (Giao lưu đặt câu hỏi 
cho khán giả và trả lời câu hỏi) 
+ Bằng sự kết nối của người dẫn chương trình, có thể trao đổi ngắn.( Trao đổi 
về những vấn đề liên quan đến tác phẩm VD: Đề tài, cốt truyện, nhân vật...) 
Tổ 1: Tập thơ “Tháp nắng”.. 
Khẳng định lại giá trị của tâp thơ, truyện. 
Lưu ý: Người trình bày cần: 
Tìm hiểu trước đối tượng tham dự để có cách chào thưa phù hợp(Yêu cầu: 
lịch sự, chỉnh tề) 
Tự giới thiệu ngắn gọn về bản thân(Tên họ, trường lớp-Người thuyết trình có 
thể linh động cách thức giới thiệu để thu hut người nghe hơn VD: mở đầu bằng 1 
câu chuyện...) 
Nêu mục đích của việc trình bày giới thiệu tác phẩm 
Nêu các thông tin tổng quát về tác phẩm. 
Khi trình bày, tùy thái độ, sự phản ứng của người nghe để điều chỉnh, bổ sung 
thông tin khi cần thiết.(Thái độ niềm nở, thân thiện, bình tĩnh) 
Giọng nói to, nhỏ, nhanh, chậm phải phù hợp với thể loại tác phẩm truyện và 
tiểu thuyết (Điều chỉnh giọng đọc phù hợp để mang lại cảm xúc và thu hút người 
nghe) 
Kết bài: 
Sẵn sàng giải đáp những điều người nghe muốn tìm hiểu rõ thêm.(MC sẽ dẫn 
dắt người nghe thảo luận và đặt ra câu hỏi cho tổ trình bày, các tổ cần chuẩn bị 
trước câu trả lời mà khán giả có thể hỏi) 
*Sau phần trình bày của 3 tổ khán giả có thể đặt ra câu hỏi cho 3 tổ để 
giải đáp thắc mắc và cùng nhau thảo luận: 
- Truyện ngắn, chương tiểu thuyết viết về điều gì và qua đó tập trung thể hiện 
vấn đề nào? Tư tưởng, thái độ của người kể chuyện là gì? 
- Chi tiết, cốt truyện, bối cảnh, nhân vật, người kể chuyện, điểm nhìn, mở đầu 
và kết thúc,... có gì đặc biệt và tác dụng của các yếu tố hình thức đó trong việc thể 
hiện nội dung tác phẩm? 
 70 
-Nhan đề được đặt dựa theo tên gọi (nhân vật, địa danh,) hay nội dung/đề 
tài? - Nhan đề gợi cho bạn những suy nghĩ/cảm xúc gì? (về nội dung, về tác 
giả,) 
- Tiểu thuyết có bao nhiêu phần/chương? Nhan đề mỗi phần/chương có gì đặc 
biệt? Những phần/chương (nếu có tên) nào ấn tượng? 
- Ý kiến của các bạn như thế nào đối với chủ đề tư tưởng của tác phẩm và nó 
gợi cho bạn suy nghĩ cảm xúc gì 
 Lưu ý: MC dẫn dắt tập trung thảo luận về chủ đề giới thiệu tìm hiểu về tập 
thơ tiểu thuyết hoặc một tập truyện ngắn và Khi đọc một tác phẩm thơ thì cần chú 
ý những gì về cách đọc,ghi chép trong quá trình đọc 
Ban giám khảo tổng kết đưa ra đánh giá chia sẻ về bìa thuyết trình của hai tổ 
và cuộc thảo luận hỏi đáp 
* Kết thúc: 
+ Tóm tắt lại một số hoạt động diễn ra, ý nghĩa, bài học rút ra sau buổi học 
qua các phần trình bày của hai tổ và cuộc thảo luộn giữa lớp 
+ Cảm ơn sự có mặt của mọi người 
+ Tuyên bố kết thúc buổi học. 
II. Kịch bản dẫn chương trình 
1,Mở đầu 
+ Xin được nồng nhiệt chào đón cô giáo và các bạn học sinh đến với tiết học 
phần Nói nghe - Chuyên đề 3: Giới thiệu dưới hình thức nói về một tập thơ, một 
tập truyện ngắn hoặc một tiểu thuyết ngày hôm nay 
Kính thưa cô giáo và các bạn thân mến, với mục đích để các bạn học sinh 
hiểu rõ có thể giới thiều tìm hiểu về tập thơ tiểu thuyết hoặc một tập truyện ngắn 
và Khi đọc một tác phẩm thơ thì cần chú ý những gì về cách đọc,ghi chép trong 
quá trình đọc.Hôm nay lớp 10C2 tổ chức buổi học chuyên đề này, hy vọng sau 
buổi học này sẽ giúp các bạn có thể trang bị thêm những kiến thức và kỹ năng mới 
sẽ giúp ích cho các bạn sau này 
2, Các hoạt động chính 
MC dẫn dắt: “Hẳn là với nhiều bạn học sinh ở đây đang rất tò mò liệu mình 
có thể Giới thiệu dưới hình thức nói về một tập thơ, một tập truyện ngắn hoặc một 
tiểu thuyết như thế nào. Vậy bây giờ sẽ phần thuyết trình của hai tổ sẽ giúp các bạn 
hiểu hơn về vấn đề này 
Hemingway từng nói “ Tất cả các tác phẩm nghệ thuật đều có sự bất tử riêng 
của nó. Bởi vì đó là sản phẩm của lao động và trí tuệ con người . Rồi mai này các 
 71 
tranh tượng có thể tiêu tan, các ngôi đền có thể sụp đổ, chỉ có những tác phẩm văn 
học chân chính mới có thể vượt qua quy luật bãng hoại của thời gian để tồn tại 
vĩnh viễn. Đến với 3 tập truyện/ thơ và tiểu thuyết “Vang bóng một thời” của 
Nguyễn Tuân và “Tuổi thơ dữ dội” của Phùng Quán ta vừa hoài niệm về vẻ đẹp 
xưa cũ giao thoa của 2 thời đại vừa bộc bạch biết bao cảm xúc bi thương, hào hùng 
trong cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc Việt Nam vừa đưa người đọc cảm 
nhận được những rung cảm với quê hương và sự trăn trở bao điều của cuộc sống. 
Có thể nói đây là sự thăng hoa trong cảm xúc người đọc bởi những cung bậc tâm 
trạng được chúng ta khám phá . Qua 2 tác phẩm chúng ta có thể hiểu rằng mỗi tác 
phẩm đều toát lên vẻ đẹp của nó.Ta biết tìm ra những bài học và nhận thức sâu sắc 
mà 2 nhà thơ đã đem đến cho người đọc những trải nghiệm đầy thú vị 
Đầu tiên, sẽ là phần trình bày của nhóm một về tập truyện vang bóng một 
thời, xin mời đại diện tổ 1 lên bục để cùng trao đổi chủ đề này với lớp. 
Vậy là tổ 1 đã trình bày chi chúng ta về tập truyện Vang bóng một thời sau 
đây xin mời một số câu hỏi của khán giả dành cho Tổ1: 
Các câu hỏi: 
Nhân vật chính trong "Vang bóng một thời" phần lớn là: 
Những nho sĩ cuối mùa – những con người tài hoa, bất đắc chí. 
Vang bóng một thời là tác phẩm kết tinh tài năng của Nguyễn Tuân trước 
Cách mạng. Nhân vật chính trong Vang bóng một thời phần lớn là những nho sĩ 
cuối mùa – những con người tài hoa bất đắc chí. 
Đánh giá tác phẩm: 
Tác phẩm đầu tay của ông là một văn phẩm gần tới sự toàn thiện, toàn mỹ. Đó 
là tập Vang Bóng Một Thời (Tân Dân – Hà Nội 1940). 
Tập truyện đã làm sống lại cả một thời phong kiến đã qua với những nghệ 
thuật cổ thanh cao, những nếp sống, sinh hoạt xã hội nho phong của một nền văn 
minh xưa cũ, nó cũng là niềm nuối tiếc của một tâm hồn hoài cổ trước những cái 
hay, cái đẹp, những nghệ thuật cầu kỳ của một thời đại đã qua, cái thời ấy nay đã 
chết rồi, chỉ còn để lại một tiếng vang: Vang Bóng Một Thời. 
Vậy là bài thuyết trình của tổ một đã giới thiệu và giúp chúng ta biết thêm 
nhiều thông tin về tập truyện “Vang bóng một thời” 
Tiếp theo đây xin mời đại diện tổ 2 thuyết trình và giới thiệu về tiểu 
thuyết “Tuổi thơ dữ dội” của Phùng Quán 
Bài thuyết trình của tổ 2 đã làm chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp mà tác phẩm 
“Tuổi thơ dữ dội” toát lên vậy các bạn khán giả còn những thắc mắc nào nữa ko ạ. 
Xin mời các câu hỏi đến từ phía các bạn khán giả. 
Nên hay không nên đọc Tuổi thơ dữ dội? 
 72 
Hãy đọc và cảm nhận cuốn sách này, nó sẽ mang cho bạn những cảm xúc 
tuyệt vời và chân thật. Đọc để yêu thương nhau nhiều hơn, để nhớ về những ngày 
xưa nhiều hơnđể có thể cảm nhận được tình yêu quê hương, đất nước, con người 
của bao lớp người đi qua. Và rút ra những bài học, những kí ức quý báu cho cuộc 
đời của mình. Chiến tranh dù tàn khóc nhưng nếu cuộc đời không có tình yêu 
thương thì có lẽ nó còn tàn khóc hơn cả chiến tranh. 
Đánh giá tác phẩm: 
“Tuổi thơ dữ dội” là một tác phẩm hay của nhà văn Phùng Quán. Đây là một 
tác phẩm miêu tả rất chính xác tuổi thơ của những cậu bé thiếu niên làm công việc 
trinh sát. Những cậu bé ấy có một tuổi thơ thiếu thốn, khốn khổ. Nên họ có lòng 
căm thù giặc rất sâu sắc, có sự dũng cảm và suy nghĩ chín chắn mà ngay cả người 
lớn cũng phải nể phục. Quả thật tuổi thơ của những cậu bé đó quá đỗi dữ dội, 
nhưng cũng quá đỗi bi tráng, hào hùng. 
Tuổi thơ dữ dội” được coi là thước phim quay chậm về những tháng ngày 
trường kì kháng chiến. Tác giả đã quay tất cả, dù đó chỉ một góc nhỏ trong cuộc 
chiến anh dũng đó. 
Xin mời đại diện tổ 1 thuyết trình và giới thiệu về tập thơ “Tháp nắng”.. 
Vậy là qua hai bài thuyết trình của 3 tổ đã giúp chúng ta hiểu thêm nhiều 
thông tin về các tác phẩm văn học vậy bây giờ lớp chúng ta hãy cùng thảo luận và 
nêu ra quan điểm về câu hỏi 
Khi đọc một tác phẩm thơ thì cần chú ý những gì về cách đọc, ghi chép trong 
quá trình đọc và cách giới thiệu 1 tác phẩm văn học qua lời đọc 
Sau đây xin mời cô giáo lên nhận xét góp ý về bài thuyết trình, giới thiệu của 
ba tổ và chia sẻ cho bọn em hiểu hơn về cách giới thiệu dưới hình thức nói về một 
tập thơ, một tập truyện ngắn hoặc một tiểu thuyết như thế nào. Kính mời cô! 
3,Kết: 
Các bạn thân mến, điều quan trọng nhất của một chuyến đi, không phải là 
đích đến, mà chẳng phải là hành trình chúng ta đi hay sao? Và trong khoảnh khắc 
mà buổi học của chúng ta sắp đến điểm dừng chân cuối cùng, thì mình lại muốn 
các bạn ngoảnh đầu nhìn lại cả hành trình chúng ta đã đi qua cùng nhau trong buổi 
học. Và mình mong rằng các bạn sẽ rút ra được những kinh nghiệm bài học quý 
báu sẽ giúp ích cho các bạn trong việc học tập và cả tương lai sau này. Xin chân 
thành cảm ơn. 
 73 
Sản phẩm nhóm 1: Giới thiệu tập “Tháp nắng” của Inrasara. 
 Kịch bản : Dàn dựng lên khung cảnh chương trình “Cây cầu văn học” phỏng 
vấn nhà thơ Inrasara để có thể hiểu thêm về nhà thơ và giới thiệu tập thơ . 
Gồm các thành viên : 
+ Yến : trong vai nhà thơ Inrasara 
+ Châu : trong vai MC chương trình 
+ Thầy Lực : trong vai chàng thanh niên mà mọi người nhầm tưởng rằng đó là 
nhà thơ Inrasara 
+ Thương, Phương, Thơm : độc giả phát biểu, bày tỏ sự yêu mến đối với nhà 
thơ 
+ Cùng sự có mặt của một số bạn làm phóng viên và độc giả 
Cảnh quay : tại sân trường, lớp học 
+ Tại sân trường : Các phóng viên chờ đợi giữa ngày nắng nóng oi bức nhưng 
lại gặp một chàng thanh niên giả mạo làm nhà thơ. Khi nhà thơ đến thì tất cả mọi 
người đều không nhận ra, duy nhất chỉ có cậu vệ sĩ nhận ra. Bởi bề ngoài rất giản 
dị của nhà thơ. 
+ Tại lớp học : Chương trình “Cây cầu văn học” được bắt đầu với sự có mặt 
của khách mời : nhà thơ Inrasara. Đây có thể nói là nơi gặp gỡ hữu ích nhất cho tác 
giả và độc giả. Mọi người cùng nhau trao đổi với nhà thơ và tập thơ “Tháp nắng”. 
Độc giả bày tỏ sự ưa thích, ngưỡng mộ nhà thơ qua nhiều cách thể hiện như đọc 
thuộc bài thơ của ông, phổ nhạc bài thơ của ông. 
Qua phần trình bày này, chúng em hiểu thêm về nhà thơ Inrasara, về lối viết 
đặc sắc của ông. Đồng thời giải đáp được những vấn đề về tập thơ đầu tay của ông. 
Phần giao lưu của độc giả hay cũng chính là sự mến mộ của chúng em đối với nhà 
thơ này. Chúng em dựng lên buổi gặp gỡ ấy cũng để bày tỏ tấm long mình đối với 
nhà thơ Inrasara – “ngọn tháp Chàm cổ”. 
 74 
PHỤ LỤC 6: MỘT SỐ HÌNH ẢNH HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH TRONG 
GIỜ DẠY HỌC CHUYÊN ĐỀ 
Hình 1: MC nhận xét hoạt động trò chơi “Tôi là ai” 
Hình 2,3: Các nhóm trao đổi, thảo luận để tìm ra mảnh ghép “Đi tìm mảnh ghép” 
Hình 4,5: Cùng Hẹn hò để khám phá cách đọc tập thơ/truyện hoặc tiểu thuyết 
 75 
 Hình 6: Triển khai kế hoạch Hình 7: Giới thiệu tập thơ “Sự mất ngủ của lửa” 
Hình 8,9: Sử dụng kĩ thuật phòng tranh giới thiệu về tiểu thuyết “Tuổi thơ dữ dội” 
Hình 10,11: Giới thiệu tập truyện “Vang bóng một thời” của Nguyễn Tuân 
 76 
Hình12,13,14,15: Thực hiện cuộc phỏng vấn với Inrasara để nhà thơ giới thiệu về 
tập thơ “Tháp nắng” 
Hình 12, 13: Phóng viên chờ đợi Irasara và sự nhầm lẫn tác giả với người khác 
Hình 14,15: Thực hiện phỏng vấn với Inrasara để nhà thơ giới thiệu tập thơ “Tháp 
nắng” và độc giả yêu thích hát bài thơ đã được phổ nhạc để bày tỏ sự ngưỡng mộ 
nhà thơ