SKKN Phát triển năng lực số cho học sinh trường phổ thông năng khiếu thể dục thể thao Nghệ An khi dạy bài “Chiếc thuyền ngoài xa” (Nguyễn Minh Châu) - Ngữ Văn 12 theo hướng chuyển đổi số
Thế giới đang ngày càng được số hoá mạnh mẽ, sâu rộng, đặc biệt là trong bối cảnh bùng nổ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Cũng như các quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới, Việt Nam quyết không bỏ lỡ cơ hội mà cuộc cách mạng số này mang lại, không để ai bị bỏ lại phía sau. Với xu thế và quyết tâm đó, dù muốn hay không, dù nhanh hay chậm mỗi công dân đều phải sống, làm việc trong môi trường kĩ thuật số, trong một thế giới kết nối mạng. Với sự phát triển không ngừng của khoa học công nghệ, chuyển đổi số chính là xu hướng của xã hội nói chung và lĩnh vực giáo dục nói riêng. Việc áp dụng công nghệ vào giáo dục có vai trò vô cùng to lớn, tạo nên nhiều bước ngoặt phát triển, mở ra nhiều phương thức giáo dục mới thông minh, hiệu quả hơn. Hiện nay, không chỉ Việt Nam mà nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với thách thức lớn về thiếu hụt lao động trình độ cao, có chuyên môn, kĩ năng.
Đối mặt với những thách thức này, lĩnh vực giáo dục cần phải là nơi tiên phong trong nuôi dưỡng, đào tạo thế hệ trẻ có đủ trình độ, kĩ năng liên quan đến lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số để đáp ứng thị trường lao động trong tương lai. Hơn nữa, đất nước ta đang trong thời kì đổi mới toàn diện, thời kì hội nhập và toàn cầu hóa. Chính vì vậy, việc tiếp nhận những công nghệ mới của nhân loại trong đó có công nghệ thông tin là điều tất yếu, đây là yếu tố khách quan để khẳng định sự phát triển của mỗi quốc gia. Sự phát triển của một đất nước luôn phụ thuộc vào sự phát triển của khoa học công nghệ. Tuy nhiên, để có được một nền khoa học công nghệ phát triển thì nền kinh tế tri thức phải được ưu tiên hàng đầu, việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) trong giáo dục thể hiện sự lớn mạnh về nền khoa học, công nghệ, kinh tế... và nó sẽ làm thay đổi căn bản bức tranh tổng thể của nền kinh tế tri thức đó.
Chuyển đổi số trong giáo dục giúp người học phát triển các phương pháp tự học, tự tìm cách giải quyết vấn đề. Việc truyền thụ, cung cấp kiến thức dần dần sẽ do các công cụ công nghệ thông tin, công nghệ số đảm nhận, giải phóng người học khỏi sự cố định của thời gian và không gian, giúp các em có thể tập trung vào việc học tập chủ động, gắn với thực tiễn. Với những đổi mới từ tác động của công nghệ thông tin và truyền thông số ở trên, vấn đề chú trọng đào tạo phát triển năng lực số (NLS) cho người học là hết sức cần thiết, cần thực hiện càng sớm càng tốt. Vì thế, “năng lực số được xem là yếu tố sống còn để đạt đến thành công trong học tập, nghiên cứu và phát triển sự nghiệp trong tương lai” (Killen).
Tóm tắt nội dung tài liệu: SKKN Phát triển năng lực số cho học sinh trường phổ thông năng khiếu thể dục thể thao Nghệ An khi dạy bài “Chiếc thuyền ngoài xa” (Nguyễn Minh Châu) - Ngữ Văn 12 theo hướng chuyển đổi số

văn Nguyễn Minh Châu - Nội dung của ba cuộc phỏng vấn: tiếp cận quan điểm, cảm xúc của các nhân vật trên về mối quan hệ giữa “Nghệ thuật và cuộc sống” được đặt ra trong tác phẩm. *Sản phẩm của HS được gửi lên tường Padlet của lớp: p-h-c-ng-v-n-j10ouzufwly3pvha Hoạt động của GV và HS Dự kiến sản phẩm Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ: - HS trao đổi, thảo luận về vấn đề tranh biện và cùng nhau xây dựng kịch bản của bài tranh biện trên cơ sở vận dụng tính năng làm việc nhóm trên Zoom. - GV yêu cầu HS hoàn thành và chuyển sản phẩm lên tường Padlet của lớp để các bạn tham khảo, nhận xét, đánh giá và vote. Bước 3: Báo cáo, thảo luận: - HS xây dựng kịch bản cho các cuộc phỏng vấn giả tưởng. - Ghi âm/quay lại các cuộc phỏng vấn. - GV sẽ chọn bài được các bạn vote nhiều nhất trình bày cho phần khởi động của bài học vào giờ tiếp theo. Bước 4: Đánh giá, kết luận: - GV nhận xét và đánh giá quá trình đối với sản phẩm của 3 nhóm. - GV kết thúc bài học và chào tạm biệt HS. PHỤ LỤC 02: MẪU PHIẾU KHẢO SÁT PHỤ LỤC 2A: Kết quả khảo sát ban đầu về nhu cầu ứng dụng ICT trong học tập (Dành cho HS) STT Các vấn đề/nội dung Số lượng Mức độ cần thiết Không cần thiết Ít cần thiết Cần thiết Rất cần thiết 1 Sử dụng thiết bị số phục vụ cho việc học 2 Bảo vệ các thiết bị và nội dung số 3 Tìm kiếm dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số phục vụ cho việc học 4 Hiểu và thực hiện được các quy định về bản quyền đối với dữ liệu, thông tin và nội dung số 5 Nhận thức và biết cách thể hiện các chuẩn mực hành vi trong sử dụng công nghệ số và tương tác trong môi trường số. 6 Phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu, thông tin và nội dung số 7 Việc sử dụng các phần mềm Zoom, Azota, Quizizz... 8 Việc bảo vệ hình ảnh cá nhân trong môi trường số hiện nay 9 Biết và hiểu về dữ liệu, thông tin và nội dung số cần thiết, sử dụng đúng cách các phần mềm của thiết bị số. 10 Chia sẻ dữ liệu, thông tin và nội dung học tập thông qua các công nghệ số phù hợp PHỤ LỤC 2B: Kết quả khảo sát ban đầu về nhu cầu ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho GV) STT Các vấn đề/nội dung Số lượng Mức độ cần thiết Không cần thiết Ít cần thiết Cần thiết Rất cần thiết 1 Theo thầy (cô) việc sử dụng thiết bị số như điện thoại thông minh, máy tính cho việc dạy học có cần thiết? 2 Theo thầy (cô) có cần phải bảo vệ các thiết bị và nội dung số không? 3 Theo thầy (cô) việc tìm kiếm dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số phục vụ cho việc dạy học có cần thiết? 4 Thầy (cô) hiểu và thực hiện các quy định về bản quyền đối với dữ liệu, thông tin và nội dung số như thế nào? 5 Theo thầy (cô) việc nhận thức và biết cách thể hiện các chuẩn mực hành vi trong quá trình sử dụng công nghệ số như thế nào? 6 Theo thầy (cô) việc phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu, thông tin và nội dung số có cần thiết không? 7 Theo thầy (cô)việc sử dụng các phần mềm Zoom, Azota, Quizizz... trong dạy học có cần thiết? 8 Theo thầy (cô) việc bảo vệ hình ảnh cá nhân trong các hoạt động trong môi trường số hiện nay có cần thiết ? 9 Theo thầy (cô) việc biết và hiểu về dữ liệu các nội dung số, cách sử dụng đúng các phần mềm của thiết bị số có cần thiết? 10 Theo thầy (cô) việc chia sẻ dữ liệu, thông tin và nội dung học tập với người khác thông qua các công nghệ số phù hợp có cần thiết? PHỤ LỤC 2C: Kết quả khảo sát ban đầu về thực trạng ứng dụng ICT trong học tập (Dành cho HS Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An) STT Nội dung/ vấn đề Mức độ Không thành thạo Ít thành thạo Thành thạo Rất thành thạo 1 Em đã từng sử dụng thiết bị số như điện thoại thông minh, máy tính cho việc học 2 Em đã có thể sử dụng các phần mềm trong các thiết bị số cho việc học 3 Biết xác định các thông tin cần tìm và tìm kiếm được dữ liệu, thông tin trong môi trường số phục vụ cho học tập 4 Biết phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu 5 Lưu trữ và truy xuất được các dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số 6 Tương tác thông qua các thiết bị số 7 Sử dụng các công cụ và công nghệ số trong hoạt động hợp tác trong học tập 8 Em đã sử dụng một hay các phần mềm Zoom, Azota, Quizizz, Shubclass, Google Meet, Microsoft Teams, Phần mềm giáo dục sơ đồ tư duy Edraw Mind Map... trong học tập 9 Sử dụng các công cụ và công nghệ số trong các hoạt động giáo dục khác 10 Em đã được các thầy cô cho ứng dụng các thiết bị số trong các tiết học PHỤ LỤC 2D: Kết quả khảo sát ban đầu về nhu cầu ứng dụng ICT trong học tập (Dành cho HS trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An) STT Các vấn đề/nội dung Mức độ Không cần thiết Ít cần thiết Cần thiết Rất cần thiết 1 Sử dụng thiết bị số như điện thoại thông minh, máy tính cho việc học 2 Bảo vệ các thiết bị và nội dung số 3 Tìm kiếm dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số phục vụ cho việc học 4 Hiểu và thực hiện được các quy định về bản quyền đối với dữ liệu, thông tin và nội dung số 5 Nhận thức và biết cách thể hiện các chuẩn mực hành vi trong quá trình sử dụng công nghệ số 6 Phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu, thông tin và nội dung số 7 Việc sử dụng các phần mềm Zoom, Azota, Quizizz... trong học tập 8 Việc bảo vệ hình ảnh cá nhân trong các hoạt động trong môi trường số 9 Biết và hiểu về dữ liệu, thông tin và nội dung số cần thiết, sử dụng đúng cách các phần mềm của thiết bị số 10 Chia sẻ dữ liệu, thông tin và nội dung học tập với người khác thông qua các công nghệ số phù hợp PHỤ LỤC 2E Kết quả khảo sát về thực trạng ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho GV Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An) STT Nội dung/ vấn đề Tình trạng (Đơn vị: Giáo viên) Không thành thạo Ít thành thạo Thành thạo Rất Thành thạo 1 Thầy (cô) đã từng sử dụng thiết bị số như điện thoại thông minh, máy tính cho việc dạy học 2 Thầy (cô) đã có thể ứng dụng các phần mềm cho việc dạy học 3 Thầy (cô) biết xác định các thông tin cần tìm và tìm kiếm được dữ liệu, thông tin trong môi trường số phục vụ cho học tập 4 Thầy (cô) biết phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu dùng cho việc dạy học 5 Thầy (cô) biết lưu trữ và truy xuất được các dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số 6 Thầy (cô) đã từng tổ chức cho tương tác với nhau và HS tương tác với giáo viên thông qua các thiết bị số 7 Thầy (cô) có sử dụng các công cụ, công nghệ số và các nền tảng công nghệ trong hoạt động trong dạy học 8 Thầy (cô) đã sử dụng phần mềm Zoom, Azota, Quizizz, Shubclass... trong dạy học 9 Hầu hết học sinh của Thầy (cô) đã sẵn sàng sử dụng các công cụ và công nghệ số trong hoạt động học tập 10 Thầy (cô) đã hiểu ICT trong giáo dục và phát triển chuyên môn qua ICT PHỤ LỤC 2G Phiếu khảo sát tính cấp thiết của đề tài Họ và tên GV/ HS:......................................................................................... Trường:......................................................................................................... Hãy trả lời câu hỏi dưới đây bằng cách đánh dấu (x) vào ô trống trong bảng có câu trả lời phù hợp. Giải pháp Mức độ Không cấp thiết Ít cấp thiết Cấp thiết Rất cấp thiết 1. Xây dựng kế hoạch phát triển năng lực số cho học sinh tại Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An 2. Xác định một số địa chỉ tích hợp phát triển năng lực số và kĩ năng chuyển đổi số khi dạy bài “Chiếc thuyền ngoài xa” (Nguyễn Minh Châu) - Ngữ văn 12 cho học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An 3. Tư vấn, hướng dẫn học sinh sử dụng các công cụ kĩ thuật số, phần mềm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập để hỗ trợ phát triển năng lực số cho học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An PHỤ LỤC 2H Phiếu khảo sát tính khả thi của đề tài Họ và tên GV/ HS:......................................................................................... Trường:......................................................................................................... Hãy trả lời câu hỏi dưới đây bằng cách đánh dấu (x) vào ô trống trong bảng có câu trả lời phù hợp. Giải pháp Mức độ Không khả thi Ít khả thi Khả thi Rất khả thi 1. Xây dựng kế hoạch phát triển năng lực số cho học sinh tại Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An 2. Xác định một số địa chỉ tích hợp phát triển năng lực số và kĩ năng chuyển đổi số khi dạy bài “Chiếc thuyền ngoài xa” (Nguyễn Minh Châu) - Ngữ văn 12 cho học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An 3. Tư vấn, hướng dẫn học sinh sử dụng các công cụ kĩ thuật số, phần mềm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ học tập để hỗ trợ phát triển năng lực số cho học sinh Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An PHỤ LỤC 2I Bảng kết quả đánh giá năng lực ứng dụng ICT của học sinh sau thực nghiệm (Học sinh lớp 12 - năm học 2020 - 2021) STT Nội dung/ vấn đề Mức độ Chưa thành thạo Ít thành thạo Thành thạo Rất thành thạo 1 Em đã từng sử dụng thiết bị số cho việc học. 2 Em đã có thể sử dụng các phần mềm trong các thiết bị số cho việc học. 3 Biết xác định các thông tin cần tìm và tìm kiếm được dữ liệu, thông tin trong môi trường số phục vụ cho học tập. 4 Biết phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu. 5 Lưu trữ và truy xuất được các dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số. 6 Tương tác thông qua các thiết bị số. 7 Sử dụng các công cụ và công nghệ số trong hoạt động hợp tác trong học tập. 8 Em đã sử dụng một hay các phần mềm Zoom, Azota, Quizizz, Google Meet, MicrosoftTeams, Edraw Mind Map... trong học tập. 9 Sử dụng các công cụ và công nghệ số trong hoạt động giáo dục khác. 10 Em đã được các thầy cô cho ứng dụng các thiết bị số trong các tiết học. PHỤ LỤC 2K Bảng kết quả đánh giá năng lực ứng dụng ICT của học sinh sau thực nghiệm (Học sinh khối 12 - Năm học 2021 - 2022) STT Nội dung/ vấn đề Mức độ Chưa thành thạo Ít thành thạo Thành thạo Rất Thành thạo 1 Em đã từng sử dụng thiết bị số cho việc học. 2 Em đã có thể sử dụng các phần mềm trong các thiết bị số cho việc học. 3 Biết xác định các thông tin cần tìm và tìm kiếm được dữ liệu, thông tin trong môi trường số phục vụ cho học tập. 4 Biết phân tích đánh giá được độ tin cậy, tính xác thực của các nguồn dữ liệu. 5 Lưu trữ và truy xuất được các dữ liệu, thông tin và nội dung trong môi trường số. 6 Tương tác thông qua các thiết bị số. 7 Sử dụng các công cụ và công nghệ số trong hoạt động hợp tác trong học tập. 8 Em đã sử dụng một hay các phần mềm Zoom, Azota, Quizizz, Google Meet, MicrosoftTeams, Edraw Mind Map... trong học tập. 9 Sử dụng các công cụ và công nghệ số trong hoạt động giáo dục khác. 10 Em đã được các thầy cô cho ứng dụng các thiết bị số trong các tiết học. PHỤ LỤC 2M: ĐƯỜNG LINK KHẢO SÁT QUA GOOGLE FORMS VÀ LINK NỘP SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH Kết quả khảo sát ban đầu về nhu cầu ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho HS) SeY9LgcaTfLaUrGUBa41hDlvIhj3k45gqES 4SMlIQbznWHeNA/viewform?usp=sf_link Kết quả khảo sát ban đầu về nhu cầu ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho GV) LSdknBEYIUa1VTpSIgwVyNt_TCqIvKx FJebvjAz86Vo1AAOwKA/viewform?usp= sf_link Kết quả khảo sát ban đầu về thực trạng ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho HS Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An) LSeiWFMbuAJ4D53A6QNkD6spIDMZI8 rPhyq- AFnjj7ffwUDh6A/viewform?usp=sf_link Kết quả khảo sát ban đầu về nhu cầu ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho HS trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An) LSfi2iiKRNwDjZPWzP6P96ohQFBugkL NU92TP1qvGeBpxXS4jw/viewform?usp= sf_link Kết quả khảo sát GV về thực trạng ứng dụng ICT trong dạy học (Dành cho GV Trường Phổ thông Năng khiếu Thể dục Thể thao Nghệ An) LSexMWdef2s5wUGnNJPXp4qJgEKcskL OOXNgbiAaJou9hRKtvg/viewform?usp=s f_link Bảng kết quả đánh giá năng lực ứng dụng ICT của học sinh sau thực nghiệm (Học sinh khối 12 - Năm học 2020 - 2021) Bảng kết quả đánh giá năng lực ứng dụng ICT của học sinh sau thực nghiệm (Học sinh khối 12 - Năm học 2021 - 2022) LSdFb- ydNqbElMednBa33kSiNvns9a025mVYKp p0HL_v0gHvEg/viewform?usp=sf_link Phiếu khảo sát tính cấp thiết của đề tài LSfzjU8Sgnq9lNloMYhVyRV- NHvZv8ysinMqV0sXceEgu4dwEg/viewfo rm?usp=sf_link Phiếu khảo sát tính khả thi của đề tài LScOX5Bo8PUQ9VeMtoHTE0QWhwjjF WoM1ILskcvwdg3qSXbmWQ/viewform? usp=sf_link Link HS nộp bài tập trên Azota Link HS gửi sản phẩm lên tường Padlet của lớp: h-c-ng-v-n-j10ouzufwly3pvh PHỤ LỤC 03: HÌNH ẢNH KHẢO SÁT TRỰC TIẾP TẠI TRƯỜNG PHỔ THÔNG NĂNG KHIẾU THỂ DỤC THỂ THAO NGHỆ AN VỀ THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG ICT CỦA GV VÀ HS PHỤ LỤC 04 MỘT SỐ HÌNH ẢNH TIẾT DẠY THỰC NGHIỆM Hình ảnh HS tổ chức trò chơi học tập Hình ảnh HS báo cáo kết quả làm việc của nhóm Hình ảnh HS tham gia làm bài tập trên phần mềm Azota Hình ảnh HS thi tranh biện PHẦN V. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Internet vạn vật (IoT): Chuyển đổi số hay là chết (Digitize or die), Nicolas Windpassinger, NXB Thông tin và Truyền thông, 2020. 2. Cẩm nang chuyển đổi số, Bộ Thông tin và truyền thông, NXB Thông tin và Truyền thông, 2020 3. Nghị quyết 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4. 4. Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. 5. Quyết định số 117/QĐ-TTg ngày 25/01/2017 phê duyệt Đề án "Tăng cường ứng dụng CNTT trong quản lý và hỗ trợ các hoạt động dạy - học, NCKH góp phần nâng cao chất lượng GDĐT giai đoạn 2016-2020, định hướng đến 2925". 6. Xây dựng khung năng lực số cho học sinh phổ thông Việt Nam, Nhóm tác giả, Tạp chí Khoa học giáo dục Việt Nam, Số đặc biệt tháng 01/2021, tr.1-11. 7. Một số biện pháp ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường phổ thông đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Vũ Thanh Dung, Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt tháng 8/2018, tr.247-250. 8. Sử dụng công nghệ trong dạy học Ngữ Văn ở trường phổ thông, Lã Phương Thuý, Tạp chí Giáo dục, Số 458 (Kì 2 - 7/2019), tr.32-36. 9. Các tài liệu tập huấn của Sở Giáo dục và đào tạo Nghệ An. 10. Các tài liệu khác tham khảo trên Internet.
File đính kèm:
skkn_phat_trien_nang_luc_so_cho_hoc_sinh_truong_pho_thong_na.pdf