SKKN Phát triển năng lực số cho học sinh vùng nông thôn thông qua dạy học các văn bản thơ trữ tình trong SGK Ngữ Văn 10 (Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống)

ong quá trình học tập?
A. Rất hứng thú	B. Hứng thú
C. Bình thường	D. Không hứng thú
Mẫu phiếu khảo sát số 3
PHIẾU KHẢO SÁT VIỆC DẠY HỌC VĂN BẢN THƠ TRỮ TÌNH
(dành cho giáo viên)
Câu 1: Khi giảng dạy những văn bản thơ trữ tình trong chương trình Ngữ văn THPT, thầy/ cô cảm thấy:
A. Rất hứng thú	B. Hứng thú
C. Bình thường	D. Không hứng thú
Câu 2: Khó khăn chủ yếu của thầy/cô khi dạy đọc hiểu văn bản thơ trữ tình trong chương trình Ngữ văn THPT:
A. Văn bản mới và khó	B. Phương pháp dạy học
C. Học sinh không hứng thú	D. Thời lượng dạy học hạn chế
Câu 3: Trong quá trình dạy đọc - hiểu các văn bản thơ trữ tình, thầy/cô thường sử dụng những phương pháp dạy học nào?
A. Phát vấn, gợi mở
B. Phát vấn, gợi mở, thảo luận nhóm
C. Phát vấn, gợi mở, thảo luận nhóm, phiếu học tập
D. Phát vấn, gợi mở, thảo luận nhóm kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin 
Câu 4: Trong dạy đọc - hiểu các văn bản thơ trữ tình, thầy/cô chú ý đến điều gì?
A. Bám vào đặc trưng thể loại	B. Khai thác nội dung văn bản
C. Khai thác nghệ thuật văn bản	D. Bám vào phong cách tác giả
Câu 5: Trong quá trình dạy học văn bản thơ trữ tình, thầy/cô sử dụng CNTT và thiết bị kĩ thuật số ở mức độ nào?
A. Rất thường xuyên	B. Thường xuyên
C. Thỉnh thoảng	D. Chưa từng sử dụng
Câu 6: Tổ chức dạy học văn bản thơ trữ tình, thầy/cô hướng đến mục tiêu phát triển năng lực gì cho học sinh?
A. Phát triển một số năng lực chung
B. Phát triển năng lực thẩm mĩ và năng lực ngôn ngữ
C. Phát triển cả năng lực chung và năng lực đặc thù môn học
D. Phát triển năng lực chung, năng lực đặc thù môn học và năng lực số
Mẫu phiếu khảo sát số 4
PHIẾU KHẢO SÁT VIỆC DẠY HỌC VĂN BẢN THƠ TRỮ TÌNH
(dành cho học sinh)
Câu 1: Khi học những văn bản thơ trữ tình trong chương trình Ngữ văn, anh/ chị cảm thấy:
A. Rất hứng thú	B. Hứng thú	
C. Bình thường	D. Không hứng thú
Câu 2. Khi đọc hiểu văn bản thơ trữ tình trong chương trình Ngữ văn, anh/ chị thấy không thích nhất điều gì?
A. Hiểu nội dung văn bản
B. Phát hiện và phân tích yếu tố nghệ thuật
C. Phương pháp dạy của GV
D. Soạn những câu hỏi hướng dẫn học bài
Câu 3: Trong quá trình đọc hiểu văn bản thơ trữ tình, anh/ chị thích thầy/ cô thường sử dụng những phương pháp dạy học nào nhất:
A. Phát vấn, gợi mở
B. Phát vấn, gợi mở, thảo luận
C. Phát vấn, gợi mở, thảo luận, phiếu học tập
D. Phát vấn, gợi mở, thảo luận, kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức trò chơi, tranh biện, ...
Câu 4: Để góp phần nâng cao hiệu quả học tập các văn bản thơ trữ tình, anh/ chị đã chuẩn bị bài ở nhà như thế nào?
A. Tự mình trả lời các câu hỏi trong phần Hướng dẫn học bài/ của thầy cô ra
B. Hoàn toàn chép theo tài liệu tham khảo
C. Tham khảo tài liệu và trả lời theo cách riêng của mình
D. Không chuẩn bị
Câu 5: Anh/chị có sử dụng CNTT, thiết bị kĩ thuật số để tìm hiểu thêm các thông tin về tác giả, tác phẩm thơ trữ tình không?
A. Rất thường xuyên	B. Thường xuyên
C. Thỉnh thoảng	D. Chưa bao giờ
Câu 6: Anh/chị đã từng sáng tạo video thuyết trình trong quá trình học văn bản thơ trữ tình hay chưa?
A. Rất thường xuyên	B. Thường xuyên
C. Thỉnh thoảng	D. Chưa bao giờ
PHỤ LỤC 2
ĐỀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THƯỜNG XUYÊN TRÊN PHẦN MỀM AZOTA
Mã đề 01 - Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
NGÔN CHÍ BÀI 20
Dấu người đi là đá mòn,
Đường hoa vướng vất trúc luồn.
Cửa song dãi xâm hơi nắng,
Tiếng vượn kêu vang cách non.
Cây rợp tán che am mát,
Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn.
Rùa nằm hạc lẩn nên bầu bạn,
Ủ ấp cùng ta làm cái con
(Nguyễn Trãi toàn tập, Quốc âm thi tập, Phần vô đề, Đào Duy Anh,
NXB Khoa học xã hội, 1976)
Lựa chọn đáp án đúng nhất:
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích là:
A. Tự sự
B. Miêu tả
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
Câu 2. Những hình ảnh thiên nhiên nào hiện lên qua con mắt nhân vật trữ tình?
A. Đá rêu phơi, đường hoa, trúc, suối rì rầm, thông mọc bên ghềnh, bóng trúc râm
B. Đá mòn, đường hoa, trúc, nắng qua song cửa, thông mọc bên ghềnh, bóng trúc râm
C. Tiếng vượn nơi núi non, cây rợp tán, trăng soi bên hồ, rùa, hạc, hòe lục rợp giương tán, thạch lựu phun thức đỏ, sen hồng ngát hương trong ao, chợ cá lao xao, tiếng ve dắng dỏi, ...
D. Đá mòn, đường hoa, trúc, nắng qua song cửa, tiếng vượn nơi núi non, cây rợp tán, trăng soi bên hồ, rùa, hạc
Câu 3. Tìm những từ ngữ trong bài thơ thể hiện tình cảm gắn bó của nhân vật trữ tình với thiên nhiên
A. Bầu bạn, ủ ấp, cái con
B. Cửa song dãi xâm hơi nắng, cây rợp tán che am mát
C. Non nước cùng ta đã có duyên
D. Mẫu tử, bạn thân, con cái
Câu 4. Những hình ảnh trong thơ Nguyễn Trãi
A. Dân dã, mộc mạc, gần gũi, thân thuộc với nếp sống sinh hoạt đời thường
B. Là những hình ảnh quen thuộc trong thơ cổ nhưng vẫn gần gũi, thân thuộc với nếp sống sinh hoạt đời thường
C. Là những thi liệu cổ
D. Tân kì, lộng lẫy
Câu 5. Nguyễn Trãi đã tạo nên sự phá cách trong thể thơ
A. Bài thơ lục ngôn chen thất ngôn
B. Tạo nên thể thơ lục ngôn
C. Bài thơ thất ngôn bát cú Đường luật được phá cách bằng các câu lục ngôn
D. Sử dụng thể thơ tự do
Câu 6. Dựa vào ý thơ anh/chị phán đoán thời điểm Nguyễn Trãi sáng tác bài thơ này
A. Cáo quan về ở ẩn
B. Một phút ngẫu hứng mà xuất khẩu thành thơ
C. Một khoảnh khắc bình yên trên đường hành quân
D. Khoảnh khắc vi hành đến gần hơn với cuộc sống của nhân dân
Câu 7. Sự gặp gỡ giữa hình ảnh thơ: Cây rợp tán che am mát/Hồ thanh nguyệt hiện bóng tròn
Và: Trì tham nguyệt hiện chăn buông cá/ Rừng tiếc chim về ngại phát cây (Mạn thuật bài 6 (Thú ông này), Nguyễn Trãi “Quốc âm thi tập” Phần vô đề)
A. Lựa chọn lối sống tôn trọng tự nhiên, hòa hợp với thiên nhiên
B. Đều có trăng, cây, hồ nước
C. Qua những hình ảnh trăng, cây, hồ nước, nhân vật trữ tình thể hiện lối sống hòa hợp với thiên nhiên, tôn trọng, mến yêu thiên nhiên
D. Con người được hưởng những lợi ích từ thiên nhiên
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:
Câu 8. Thời gian không gian trong bài thơ được cảm nhận như thế nào?
Câu 9. Nhận xét bức tranh thiên nhiên được mô tả trong bài thơ.
Câu 10. Nhân vật trữ tình chọn lối sống như thế nào? Lối sống đó có còn phù hợp với cuộc sống con người hiện đại hôm nay không?
Mã đề 02 -
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:
BẢO KÍNH CẢNH GIỚI BÀI 38
Mấy phen lần bước dặm thanh vân,
Đeo lợi làm chi luống nhọc thân.
Nhớ chúa lòng còn đơn một tấc, Âu thì tóc đã bạc mười phân.
Trì thanh cá lội in vừng nguyệt,
Cây tĩnh chim về rợp bóng xuân.
Dầu phải dầu chăng mặc thế, Đắp tai biếng mảng sự vân vân.
(Nguyên Trãi toàn tập, Quốc âm thi tập, Phần vô đề, Đào Duy Anh, NXB Khoa học xã hội, 1976)
Lựa chọn đáp án đúng nhất:
Câu 1. Nhan đề “Bảo kính cảnh giới” nghĩa là:
A. Gương báu răn mình	B. Lời nói là bảo vật
C. Bài học quý báu cho bản thân	D. Nhận diện giới hạn bản thân
Câu 2. Chỉ ra những hình ảnh thiên nhiên xuất hiện trong bài thơ
A. Ao trong, cá bơi lội, nguyệt in bóng, xuân về, chim chóc, cây rợp bóng, ...
B. Đá rêu phơi, suối rì rầm, thông mọc bên ghềnh, bóng trúc râm, ...
C. Đá mòn, đường hoa, trúc, nắng qua song cửa, ...
D. Cây rợp tán, trăng soi bên hồ, thạch lựu phun thức đỏ, sen hồng ngát hương trong ao,
Câu 3. Xác định thể thơ được sử dụng trong bài thơ
A. Thất ngôn bát cú Đường luật phá cách	B. Thất ngôn bát cú
C. Thất ngôn tứ tuyệt	D. Thất ngôn trường thiên
Câu 4. Câu thơ nào thể hiện tư tưởng một nhà Nho chân chính?
A. Nhớ chúa lòng còn đơn một tấc	B. Âu thì tóc đã bạc mười phân.
C. Dầu phải dầu chăng mặc thế	D. Đắp tai biếng mảng sự vân vân.
Câu 5. Trong bài thơ, nhân vật trữ tình đã có lựa chọn như thế nào?
A. Cáo quan lui về ở ẩn
B. Học phép tu để có thể thành tiên cưỡi mây xanh
C. Dạo chơi chốn bồng lai, tiên cảnh
D. Bỏ lại quê hương, xứ sở để đến một nơi xa
Câu 6. Qua câu thơ “Đeo lợi làm chi luống nhọc thân”, nhân vật trữ tình thể hiện thái độ gì đối với chữ lợi?
A. Coi cái lợi là mục đích phấn đấu của cuộc đời mình
B. Coi cái lợi là sự ích kỉ, xấu xa
C. Coi cái lợi là gánh nặng phải đeo bên mình, khiến cho người mang lợi chỉ nhọc thân
D. Coi cái lợi là điều tất yếu ở đời và bình tâm đón nhận
Câu 7. Tác dụng của các câu thơ 6 chữ
A. Thể hiện sự khéo léo trong Việt hóa thể thất ngôn bát cú Đường luật, nhấn mạnh tâm ý nhà thơ, tạo sự hấp dẫn, sinh động
B. Làm cho bài thơ trở nên ngắn gọn, hàm súc, ý tại ngôn ngoại
C. Ghi dấu ấn của Nguyễn Trãi vào trong bài thơ
D. Tạo giọng điệu du dương, tha thiết
Trả lời câu hỏi/ Thực hiện yêu cầu:
Câu 8. Nhận xét về bức tranh thiên nhiên được khắc họa trong bài thơ.
Câu 9. Anh chị suy nghĩ như thế nào về quyết định mặc thế của của nhân vật trữ tình “Dầu phải dầu chăng mặc thế?"”
Câu 10. Anh/chị có cho rằng tình yêu nước bắt đầu từ tình yêu đối với cảnh vật thiên nhiên gần gũi, thân thuộc? Vì sao?
PHỤ LỤC 3
Mẫu phiếu khảo sát số 1
PHIẾU KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT CỦA CÁC GIẢI PHÁP DẠY HỌC
THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LựC SỐ CHO HỌC SINH
(dành cho cán bộ quản lỷ và giáo viên)
Câu 1: Thầy/cô thấy việc GV hướng dẫn HS sử dụng thiết bị kĩ thuật số khai thác thông tin về tác giả, tác phẩm trữ tình để phát triển năng lực số cho các em có cấp thiết không?
A. Không cấp thiết	B. Ít cấp thiết
C. Cấp thiết	D. Rất cấp thiết
Câu 2: Thầy/cô thấy việc GV giao nhiệm vụ cho HS sáng tạo sản phẩm số về văn bản thơ trữ tình để phát triển năng lực số cho các em có cấp thiết không?
A. Không cấp thiết	B. Ít cấp thiết
C. Cấp thiết	D. Rất cấp thiết
Câu 3: Thầy/cô thấy việc GV kiểm tra đánh giá năng lực đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình của HS qua phần mềm trong thiết bị số để phát triển năng lực số cho các em có cấp thiết không?
A. Không cấp thiết	B. Ít cấp thiết
C. Cấp thiết	D. Rất cấp thiết
Mẫu phiếu khảo sát số 2
PHIẾU KHẢO SÁT TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SỐ CHO HỌC SINH
(dành cho cán bộ quản lý và giáo viên)
Câu 1: Thầy/cô thấy việc GV hướng dẫn HS sử dụng thiết bị kĩ thuật số khai thác thông tin về tác giả, tác phẩm trữ tình để phát triển năng lực số cho các em có khả thi không?
A. Không khả thi	B. Ít khả thi
C. Khả thi	D. Rất khả thi
Câu 2: Thầy/cô thấy việc GV giao nhiệm vụ cho HS sáng tạo sản phẩm số về văn bản thơ trữ tình để phát triển năng lực số cho các em có khả thi không?
A. Không khả thi	B. Ít khả thi
C. Khả thi	D. Rất khả thi
Câu 3: Thầy/cô thấy việc GV kiểm tra đánh giá năng lực đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình của HS qua phần mềm trong thiết bị số để phát triển năng lực số cho các em có khả thi không?
A. Không khả thi	B. Ít khả thi
C. Khả thi	D. Rất khả thi
Mẫu phiếu khảo sát số 3
PHIẾU KHẢO SÁT SỰ CẤP THIẾT CỦA CÁC GIẢI PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SỐ CHO HỌC SINH
(dành cho học sinh)
Câu 1: Anh/chị thấy việc GV hướng dẫn anh/chị và các thành viên trong lớp sử dụng thiết bị kĩ thuật số khai thác thông tin về tác giả, tác phẩm trữ tình để phát triển năng lực số có cấp thiết không?
A. Không cấp thiết	B. Ít cấp thiết
C. Cấp thiết	D. Rất cấp thiết
Câu 2: Anh/chị thấy việc GV giao nhiệm vụ sáng tạo sản phẩm số về văn bản thơ trữ tình để phát triển năng lực số cho anh/chị và các thành viên trong lớp có cấp thiết không?
A. Không cấp thiết	B. Ít cấp thiết
C. Cấp thiết	D. Rất cấp thiết
Câu 3: Anh/chị thấy việc GV kiểm tra đánh giá năng lực đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình qua phần mềm trong thiết bị số để phát triển năng lực số cho anh/chị và các thành viên trong lớp có cấp thiết không?
A. Không cấp thiết	B. Ít cấp thiết
C. Cấp thiết	D. Rất cấp thiết
Mẫu phiếu khảo sát số 4
PHIẾU KHẢO SÁT TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI PHÁP DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SỐ CHO HỌC SINH
(dành cho học sinh)
Câu 1: Anh/chị thấy việc GV hướng dẫn anh/chị và các thành viên trong lớp sử dụng thiết bị kĩ thuật số khai thác thông tin về tác giả, tác phẩm trữ tình để phát triển năng lực số có khả thi không?
A. Không khả thi	B. Ít khả thi
C. Khả thi	D. Rất khả thi
Câu 2: Anh/chị thấy việc GV giao nhiệm vụ sáng tạo sản phẩm số về văn bản thơ trữ tình để phát triển năng lực số cho anh/chị và các thành viên trong lớp có khả thi không?
A. Không khả thi	B. Ít khả thi
C. Khả thi	D. Rất khả thi
Câu 3: Anh/chị thấy việc GV kiểm tra đánh giá năng lực đọc - hiểu văn bản thơ trữ tình qua phần mềm trong thiết bị số để phát triển năng lực số cho anh/chị và các thành viên trong lớp có khả thi không?
A. Không khả thi	B. Ít khả thi
C. Khả thi	D. Rất khả thi
Mẫu phiếu khảo sát số 5
PHIẾU THĂM DÒ Ý KIẾN HỌC SINH
Nhằm nắm bắt được hiệu quả của việc áp dụng các giải pháp và có sự điều chỉnh phù hợp để mang lại chất lượng học tập tốt cho HS, các em hãy tự đánh giá mức độ (đánh dấu X vào ô lựa chọn):
Nội dung thăm dò
Mức độ
Lựa chọn
Sử dụng các thiết bị công nghệ số
Rất thành thạo

Thành thạo

Không thành thạo

Sáng tạo các sản phẩm số (video thuyết trình/ thiết kế Powerpoint...)
Rất thành thạo

Thành thạo

Không thành thạo

Mức độ nắm kiến thức văn bản
Hiểu sâu sắc

Nắm vững kiến thức cơ bản

Chưa hiểu/ hiểu mơ hồ

Hứng thú với văn bản thơ trữ tình
Rất hứng thú

Hứng thú

Không hứng thú


PHỤ LỤC 4
Bảng 1. Thống kê kết quả khảo sát việc dạy học theo định hướng phát triển năng lực số cho học sinh
Bảng 1a. Kết quả khảo sát dành cho giáo viên
Câu
Đáp án A
Đáp án B
Đáp án C
Đáp án D
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
1
11
22,9
23
47,9
09
18,8
05
10,4
2
19
39,6
11
22,9
5
10,4
13
27,1
3
12
25
27
56,2
9
18,8
0
0
4
22
45,8
10
20,8
9
18,8
07
14,6
5
3
6,3
8
16,7
21
43,7
16
33,3
6
8
16,7
16
33,3
13
27,1
11
22,9
Bảng 1b. Kết quả khảo sát dành cho học sinh
Câu
Đáp án A
Đáp án B
Đáp án C
Đáp án D
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
1
28
19,7
34
23,9
51
35,9
29
20,5
2
0
0
27
19
72
50,7
43
30,3
3
63
44,4
37
26,1
15
10,5
27
19
4
14
9,9
29
20,4
48
33,8
51
35,9
5
27
19
57
40,2
32
22,5
26
18,3
6
12
8,5
40
28,2
58
40,8
32
22,5
Bảng 2. Thống kê kết quả khảo sát việc dạy học văn bản thơ trữ tình
Bảng 2a. Kết quả khảo sát dành cho giáo viên
Câu
Đáp án A
Đáp án B
Đáp án C
Đáp án D
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
1
3
30
6
60
1
10
0
0
2
0
0
7
70
3
30
0
0
3
0
0
1
10
1
20
8
80
4
8
80
0
0
0
0
2
20
5
1
10
5
50
4
40
0
0
6
0
0
2
20
6
60
2
20
Bảng 2b. Kết quả khảo sát dành cho học sinh
Câu
Đáp án A
Đáp án B
Đáp án C
Đáp án D
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
SL
Tỉ lệ %
1
16
11,3
42
29,6
31
21,8
53
37,3
2
7
5
48
33,8
33
23,2
54
38
3
11
7,7
21
14,8
43
30,3
67
47,2
4
29
20,4
76
53,5
21
14,8
16
11,3
5
0
0
12
8,5
34
23,9
96
67,6
6
0
0
27
19
45
31,7
70
49,3

Bảng 3. Thống kê kết quả khảo sát tính khả thi của các giải pháp
Tiêu chí
Giải pháp 1
Giải pháp 2
Giải pháp 3
Đáp án A (1 điểm)
CBQL, GV
0
0
0
HS
0
0
0
Đáp án B (2 điểm)
CBQL, GV
2
4
5
HS
6
13
7
Đáp án C (3 điểm)
CBQL, GV
7
6
7
HS
57
53
59
Đáp án D (4 điểm)
CBQL, GV
4
3
1
HS
25
22
22
Điểm trung bình
3,21
3,08
3,11

Bảng 4. Thống kê kết quả khảo sát tính cấp thiết của các giải pháp
Tiêu chí
Giải pháp 1
Giải pháp 2
Giải pháp 3
Đáp án A (1 điểm)
CBQL, GV
0
0
0
HS
0
0
0
Đáp án B (2 điểm)
CBQL, GV
2
2
4
HS
7
5
10
Đáp án C (3 điểm)
CBQL, GV
10
7
8
HS
70
58
64
Đáp án D (4 điểm)
CBQL, GV
1
4
1
HS
11
25
14
Điểm trung bình
3,09
3,22
3,01

MỤC LỤC
2. Khuyến nghị	38
TÀI LIỆU THAM KHẢO	40
PHỤ LỤC