SKKN Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc - Hiểu Ngữ Văn 6 tại Trường THCS Mỹ Phước

Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 33	
- HS đọc đúng, giải thích được một số từ 
khó. 
 - GV nhận xét, nhắc HS về tập đọc diễn 
cảm. 
*Giải đáp các từ ngữ khó, chú thích 
SGK. 
* HS tìm hiểu bố cục văn bản: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
- Trong bài thơ có những nhân vật nào? 
Bài thơ kể lại câu chuyện gì? Em hãy kể 
tóm tắt diễn biến câu chuyện đó? Em hãy 
cho biết hoàn cảnh, thời gian địa điểm 
diễn ra câu chuyện đó ? 
- Bài thơ được viết theo thể thơ gì? 
- Chỉ ra các phương thức biểu đạt sử dụng 
trong văn bản? 
- Chỉ ra các dấu hiệu nhận biết một văn 
bản thơ trong tác phẩm theo mẫu sau: 
PHIẾU HỌC TẬP 
 Đặc điểm Thể hiện trong 
văn bản 
Những cánh buồm 
Thơ có hình thức 
cấu tạo đặc biệt 
- Số chữ trong một 
dòng 
- Số dòng 
- Số khổ 
Đặc điểm Thể hiện trong 
văn bản 
Những cánh buồm 
Thơ có hình 
thức cấu tạo 
đặc biệt 
- Số chữ trong một 
dòng: dài ngắn 
không đều nhau. 
- Số dòng: không 
giới hạn 
- Số khổ: không 
giới hạn 
- Vần: không cần 
có vần liên tục. 
Thơ là tác 
phẩm trữ tình, 
thiên về bộc 
lộ tình cảm, 
cảm xúc của 
nhà thơ 
- Cảm xúc bao 
trùm của bài: Tình 
cảm yêu thương, 
thân thiết của hai 
cha con. 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 34	
- Vần 
Thơ là tác phẩm 
trữ tình, thiên về 
bộc lộ tình cảm, 
cảm xúc của nhà 
thơ 
-Cảm xúc bao trùm 
của bài 
Ngôn ngữ thơ 
thường hàm súc, 
giàu nhạc điệu, 
hình ảnh 
- Tính hàm súc 
- Hình ảnh thơ 
- Văn bản có thể chia thành mấy phần? 
Nội dung chính từng phần? 
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
+ HS trình bày sản phẩm thảo luận 
+ GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời 
của bạn. 
Bước 4: Đánh giá, kết luận 
GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức 
=> Ghi lên bảng 
Ngôn ngữ thơ 
thường hàm 
súc, giàu nhạc 
điệu, hình ảnh 
- Tính hàm súc: bài 
thơ ngắn gọn 
nhưng ẩn chứa 
nhiều cảm xúc. 
- Hình ảnh: biển 
xanh, cát trắng, ánh 
mai hồng, cánh 
buồm  
- Sử dụng nhiều 
BPTT: điệp ngữ, từ 
láy, ẩn dụ, 
c. Bố cục: 3 phần 
+ P1: Từ đầu lòng vui phơi phới. 
à Cảnh người cha và người con đi 
dạo trên bãi cát 
+ P2: Tiếp theo đếnđể con đi 
à Cuộc trò chuyện của hai cha con và 
mong muốn của người con 
+ P3: Còn lại 
à Suy ngẫm của người cha. 
Hoạt động 2.3: Đọc hiểu văn bản 
a. Mục tiêu: 
GV hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu các giá trị nội dung, nghệ thuật của văn 
bản. 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 35	
- Xác định được đặc điểm của thể thơ tự do trong văn bản Những cánh 
buồm. 
- Nhận biết được các chi tiết miêu tả hình ảnh hai cha con, ước mơ của 
người con và tình cảm gia đình được thể hiện trong đó. 
- Suy ngẫm về ước mơ của bản thân và những việc làm để thực hiện ước mơ. 
+ HS nắm được đặc sắc nội dung và nghệ thuật của từng phần trong văn bản; 
rút ra được ý nghĩa của văn bản; tác động đối với tư tưởng, tình cảm của bản thân. 
b. Nội dung hoạt động: HS làm việc cá nhân, hoạt động nhóm để tìm hiểu 
nội dung và nghệ thuật tác phẩm. 
c. Sản phẩm: Câu trả lời, phiếu học tập đã hoàn thiện của cá nhân và nhóm. 
d. Tổ chức thực hiện hoạt động. 
HĐ của GV và HS Dự kiến sản phẩm 
*Hướng dẫn HS tìm hiểu cảnh hai 
cha con đi dạo trên bờ biển 
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
Kĩ thuật Khăn trải bàn: 
- GV chia lớp thành các nhóm nhỏ; 
mỗi nhóm gồm 2 bàn (khoảng 6- 8 
HS) 
- Phát phiếu học tập số & giao 
nhiệm vụ: 
III. Suy ngẫm và phản hồi 
1. Cảnh hai cha con đi dạo trên bờ biển 
* Yếu tố miêu tả: 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 36	
PHIẾU HỌC TẬP 2 
1. Xác định không gian, thời gian 
được miêu tả. 
2. Nhà thơ đã dùng những chi tiết 
nào để miêu tả cảnh vật, con người? 
Tác dụng của yếu tố miêu tả trong 
đoạn là gì? 
3. Tác giả đã sử dụng những biện 
pháp nghệ thuật gì khi miêu tả hình 
ảnh của hai cha con? 
4. Em có cảm nhận gì về tình cảm 
của hai cha con trong bài thơ? 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ. 
HS: 
- Làm việc cá nhân 2’, nhóm 5’. 
+ 2 phút đầu, HS ghi kết quả làm 
việc ra phiếu cá nhân. 
+ 5 phút tiếp theo, HS làm việc 
nhóm, thảo luận và ghi kết quả vào 
ô giữa của phiếu học tập, dán phiếu 
cá nhân ở vị trí có tên mình. 
GV: Hỗ trợ HS khi cần thiết. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV: 
- Yêu cầu HS trình bày. 
- Hướng dẫn HS trình bày (nếu 
cần). 
Không 
gian 
Thời 
gian 
Cảnh 
vật 
Con người 
ở bãi 
cát 
trên 
biển 
buổi 
sáng, 
sau trận 
mưa 
đêm 
+ ánh 
mai 
hồng 
+ cát 
càng 
mịn 
+ biển 
càng 
xanh 
+ bóng cha 
dài lênh 
khênh 
+ bóng con 
tròn chắc 
nịch 
+ cha dắt 
con đi 
+ lòng vui 
phơi phới 
→ 
Không 
gian 
bao la, 
vô tận 
→ Tươi 
sáng, 
mát mẻ 
→ 
Khung 
cảnh 
trong 
trẻo, 
vui 
tươi, 
rực rỡ 
→ vui vẻ, 
thoải mái, 
hạnh phúc 
Yếu tố miêu tả giúp người đọc dễ hình 
dung hình ảnh, tâm trạng của hai cha con 
trong khung cảnh đẹp đẽ. 
Nghệ thuật: điệp ngữ, đối lập, từ láy 
Cảm nhận: 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 37	
HS 
- Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản 
phẩm. 
- Các nhóm khác theo dõi, quan 
sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm 
bạn (nếu cần). 
Bước 4: Đánh giá, kết luận: 
- Nhận xét về thái độ làm việc và sản 
phẩm của các nhóm. 
- Chốt kiến thức. 
+ Tình cảm của hai cha con thân thiết, hạnh 
phúc vừa đơn sơ, giản dị, vừa thiêng liêng, 
cao cả. Cha dắt con đi hay chính quá khứ 
dìu bước cho hiện tại, lớp trước nâng bước 
cho lớp sau. Hình ảnh “cha dắt con đi” còn 
gợi ra sự dìu dắt, chở che trên hành trình 
cùng con đi đến tương lai. 
+ Con người hòa nhập, chan hòa với thiên 
nhiên. 
Hoạt động 3: Luyện tập 
a. Mục tiêu: HS hiểu được kiến thức trong bài học để thực hiện bài tập GV giao. 
b. Nội dung: Trả lời câu hỏi; tham gia trò chơi học tập. 
c. Sản phẩm: Câu trả lời đúng của HS. 
d. Tổ chức thực hiện: 
*Nhiệm vụ: Viết ngắn 
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV giao nhiệm vụ: Hãy tưởng tượng và miêu tả cảnh hai cha con đi dạo trên biển 
ở hai khổ đầu bài thơ “Những cánh buồm” (Hoàng Trung Thông) bằng một đoạn 
văn ngắn (5-7 dòng). 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
- HS suy nghĩ, hoàn thành nhiệm vụ học tập ra vở. 
- GV quan sát, động viên. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
- GV gọi một số HS trình bày sản phẩm học tập. 
- Các HS khác nhận xét, bổ sung. 
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét và chỉnh sửa, bổ sung (nếu cần). 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 38	
GV sử dụng bảng kiểm đánh giá cho đoạn văn 
Mức độ 
Tiêu chí 
Mức 1 
Mức 2 
Mức 3 
Viết đoạn văn (từ 5 - 
7 câu) tưởng tượng 
và miêu tả cảnh hai 
cha con đi dạo trên 
biển ở hai khổ đầu 
bài thơ “Những cánh 
buồm” (Hoàng 
Trung Thông) 
Chưa đúng hình 
thức đoạn văn, nội 
dung chưa miêu tả 
rõ cảnh hai cha con 
đi dạo chơi trên 
biển; còn sai 3-5 lỗi 
chính tả trở lên, lỗi 
diễn đạt 
(5 điểm trở xuống) 
 Đúng hình thức 
đoạn văn, nhưng 
số câu chưa đúng 
quy định; nội 
dung đoạn văn đã 
biết miêu tả cảnh 
hai cha con 
nhưng thật ấn 
tượng (6-7 điểm) 
Đúng hình thức đoạn 
văn, số câu đúng 
quy định; nội dung 
miêu tả cảnh hai cha 
con đi dạo trên biển; 
diễn đạt sáng tạo, hấp 
dẫn 
(8-10 điểm) 
Hướng dẫn học ở nhà: 
- Vẽ sơ đồ tư duy về các đơn vị kiến thức của bài học hoặc vẽ tranh hình ảnh 
ấn tượng về bài học. 
- Tìm đọc thêm những bài thơ viết về tình cảm cha con. 
5. Kết quả đạt được 
- Học sinh biết cách hoạt động dựa trên các công cụ hỗ trợ đối với mỗi yêu 
cầu mà giáo viên đưa ra. 
- Tìm kiếm thông tin nhanh hơn dựa vào những gợi ý của công cụ đọc – hiểu 
(Bảng KWLH; phiếu học tập) 
- Tự đánh giá được phần trình bày của mình đã đạt yêu cầu hay chưa dựa vào 
các tiêu chí đánh giá trong bảng kiểm hoặc rubric. 
- Trao đổi bài, đánh giá lẫn nhau qua quá trình hoạt động thảo luận, rút kinh 
nghiệm cho bạn và cho mình để không mắc phải lỗi sai đó nữa. 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 39	
- Từ những tiêu chí đánh giá, giáo viên có thể chuyển đổi sang cơ chế cho 
điểm học sinh. 
- Học sinh được chủ động làm việc, tự mình tìm kiếm thông tin và sắp xếp 
thành nội dung phù hợp. 
- Giáo viên đã tích cực hóa được hoạt động nhận thức của học sinh, thu hút 
được sự chú ý tiếp nhận nhiệm vụ, dễ dàng lĩnh hội và giải quyết. 
- Học sinh được đặt vào những tình huống cụ thể của đời sống, trực tiếp quan 
sát, thảo luận,  tìm hiều vấn đề một cách trực quan hơn để giải quyết các vấn đề 
đó theo cách của riêng mình. 
- Tăng cường việc học tập và lĩnh hội tri thức theo từng cá thể, phối hợp với 
học tập tương tác nhóm và giúp hoàn thiện tốt hơn kỹ năng sử dụng máy tính cho 
học sinh. 
- Từ đó giúp học sinh thêm yêu thích môn học, góp phần nâng cao chất lượng 
dạy học Ngữ văn. 
Tôi tiến hành khảo sát mức độ tích cực, yêu thích khi học dụng môn Ngữ văn 
của học sinh lớp 6 sau khi áp dụng sáng kiến và thu được kết quả như sau: 
Lớp Tổng 
số HS 
Thích học Bình thường Không thích 
SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ % SL Tỉ lệ % 
6A1, 
6A2 
60 57 
95% 
 3 5% 0 0 
Nhìn vào bảng khảo sát ta thấy được sự ham thích của học sinh đối với Ngữ 
văn 6 đã đạt như mong muốn của giáo viên. 
Kết quả khảo sát mức độ năng lực trước khi áp dụng đề tài 
Năng lực Thành thạo, nhuần 
nhuyễn 
Chưa thành thạo 
Năng lực tự chủ và tự học 95% 5% 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 40	
Năng lực giao tiếp và hợp 
tác 
90% 10 
Năng lực giải quyết vấn 
đề và sáng tạo 
90% 10 
III. PHẦN KẾT LUẬN 
1. Ý nghĩa 
Giải pháp trình bày trong sáng kiến đã hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong quá 
trình xây dựng kế hoạch bài học và đổỉ mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh 
giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh. Nhờ có công cụ đánh giá, việc đọc 
– hiểu văn bản được dễ dàng hơn, chính xác hơn; học sinh tích cực hoạt động hơn. 
Giáo viên có cơ hội cùng giao lưu chia sẻ kinh nghiệm trong đồng nghiệp và 
với học sinh để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện hiệu quả 
mục tiêu giáo dục đề ra. 
Sáng kiến đã được áp dụng thử nghiệm cho học sinh lớp 6 tại trường THCS 
Mỹ Phước, qua áp dụng sáng kiến đã thu được những kết quả tích cực, học sinh tích 
cực, chủ động hơn trong học tập. 
Thông qua giải pháp thực hiện trong sáng kiến đã giúp cho học sinh có thể tự 
đánh giá và đánh giá lẫn nhau. Từ đó, hệ thống lại toàn bộ kiến thức một cách khoa 
học, dễ dàng ghi nhớ nhanh và sâu, tăng hứng thú học tập, khả năng tập trung, loại 
bỏ cách diễn đạt lủng củng, nhớ trước quên sau, từ đó chất lượng môn học được 
nâng cao. 
Cùng với đó giải pháp trình bày trong sáng kiến đã hỗ trợ đắc lực cho giáo 
viên trong quá trình xây dựng kế hoạch bài học và đổỉ mới phương pháp dạy học và 
kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh. 
- Biện pháp đã được áp dụng: 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 41	
+ Với những biện pháp trong sáng kiến thì tôi đã áp dụng ở khối lớp 6 mà 
tôi giảng dạy. 
+ Một số công cụ hỗ trợ đánh giá như phiếu học tập, bảng kiểm thì các em 
cũng đã được tiếp cận ở các tiết đọc, viết, nói và nghe. 
- Lĩnh vực mà sáng kiến có thể áp dụng: 
+ Chủ yếu hỗ trợ trong dạy và học môn Ngữ văn với phần đọc - hiểu văn bản 
+ Từ chỗ tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau tốt, HS sẽ có thể rút được những 
nhược điểm của mình để tự tin trình bày, trao đổi, thảo luận về bất kì vấn đề gì. Điều 
đó rất tốt cho quá trình học tập bây giờ cũng như làm việc sau này. 
- Nêu rõ phạm vi có thể áp dụng sáng kiến: 
+ Sáng kiến này có thể áp dụng trong bộ môn Ngữ văn theo chương trình 
GDPT 2018 ở tất cả các khối lớp, đặc biệt là khối lớp 6. 
+ Ngoài ra, những biện pháp này còn có thể sử dụng rộng rãi, phù hợp và có 
hiệu quả với nhiều giáo viên ở nhiều trường khác nhau trong địa bàn thị xã. 
2. Đề xuất – kiến nghị 
Để sáng kiến có thể áp dụng được thành công cần: 
+ Về phía học sinh: Các em phải có ý thức xây dựng, luôn luôn năng động, 
sáng tạo trong mọi chủ đề; sẵn sàng chia sẻ, trao đổi, tranh luận trong mọi tình huống; 
đặc biệt là phần dựa vào công cụ tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau để tìm ra những 
ưu điểm cần phát huy và nhược điểm để tự cải thiện 
+ Về phía giáo viên: Xây dựng các công cụ đánh giá quá trình đọc hiểu văn 
bản hợp lí với từng nội dụng. Đồng thời luôn tìm tòi, hướng dẫn học sinh tỉ mỉ từng 
khâu bước sử dụng công cụ để đánh giá. Ngoài ra, giáo viên cần là người luôn có cái 
nhìn khách quan về việc đánh giá. 
+ Về phía gia đình: Tạo điều kiện cho các em được cập nhật công nghệ thông 
tin đúng mục đích; tham gia, theo dõi sát quá trình tự học ở nhà của con. Khuyến 
khích con tự tin, chia sẻ với thầy cô, bạn bè. 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 42	
+ Về phía nhà trường: Có thêm nguồn kinh phí cho các hoạt động đọc –hiểu 
văn bản để hỗ trợ giáo viên và học sinh. 
Mỹ Phước, ngày 25 tháng 01 năm 2024 
Người viết 
Nguyễn Thanh Châu 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 43	
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Hướng dẫn dạy học môn Ngữ Văn Trung học cơ sở theo chương trình 
giáo dục phổ thông mới – Đỗ Ngọc Thống – NXB Đại học Sư phạm (2019) 
2. Sách giáo khoa Ngữ Văn 6 (tập 1,2) (Bộ sách Chân trời sáng tạo) – 
Nguyễn Thị Hồng Nam – NXB giáo dục Việt Nam 
3. Sách giáo viên Ngữ Văn 6 (tập 1,2) (Bộ sách Chân trời sáng tạo) – 
Nguyễn Thị Hồng Nam – NXB giáo dục Việt Nam 
4. Đọc hiểu mở rộng văn bản Ngữ Văn 6 (Theo Chương trình Giáo dục phổ 
thông 2018) – PGS.TS Nguyễn Văn Tùng – NXB Giáo dục Việt Nam 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 44	
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM 
TRƯỜNG THCS MỸ PHƯỚC 
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 45	
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM 
PHÒNG GD VÀ ĐT THỊ XÃ BẾN CÁT 
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
Đề tài: Sử dụng bộ công cụ đánh giá trong tiết đọc – hiểu Ngữ văn 6 tại trường THCS Mỹ Phước	
Nguyễn Thanh Châu	 46	
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG CHẤM 
SGD VÀ ĐT TỈNH BÌNH DƯƠNG 
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
..
.. 
.. 
.. 
.. 
.. 
..