SKKN Thiết kế dự án dạy học chủ đề “Tích trò sân khấu dân gian” Ngữ Văn 10 nhằm phát huy phẩm chất năng lực học sinh đáp ứng chương trình GDPT 2018

in
5
4
3. Công tác chuẩn bị tốt 
5
4
4. Trả lời phản biện tốt
5
4
5. Đảm bảo thời gian quy định
5
5
IV. CÁCH LÀM VIỆC NHÓM
25
24
1. Xây dựng kế hoạch làm việc nhóm khoa học, hợp lí, khả thi
5
5
2. Phân công công việc rõ ràng, phù hợp
5
5
3. Tinh thần, thái độ làm việc của các thành viên
5
5
4. Khả năng phối hợp giữa các thành viên
5
4
5. Đảm bảo hoàn thành sản phẩm đúng thời hạn
5
5
TỔNG ĐIỂM
100
76
XẾP LOẠI: Khá


 * Phiếu Nhóm trưởng đánh giá mức độ làm việc của cá nhân 
PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA CÁ NHÂN HỌC SINH TRONG NHÓM
(Dành cho nhóm trưởng đánh giá thành viên của mình)
Tốt: 3
Trung bình: 2
Chưa tốt: 1
Stt
Thành viên
Nhiệt tình, trách nhiệm
Đóng góp ý kiến, thảo luận
Sáng tạo trong công việc
Tổng
1





2





3





4





5





6





7





8





9





10






Phiếu tự đánh giá
* PHIẾU CÁ NHÂN TỰ ĐÁNH GIÁ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN DỰ ÁN
Họ và tên:
Nhóm :
Nội dung đánh giá
Điểm
HS tự cho điểm
1) Tham gia các buổi họp nhóm
15

* Đầy đủ
15

* Thường xuyên
10

* 1 vài buổi
5

* Không buổi nào
0

2) Tham gia đóng góp ý kiến
15

* Tích cực
15

* Thường xuyên
10

* Thỉnh Thoảng
5

* Không bao giờ
0

3) Hoàn thành phần công việc của nhóm giao đúng thời hạn
20

* Luôn luôn
20

* Thường xuyên
15

* Thỉnh Thoảng
10

* Không bao giờ
0

4) Hoàn thành công việc của nhóm
20

* Luôn luôn
20

* Thường xuyên
15

* Thỉnh Thoảng
10

* Không bao giờ
0

5) Có ý tưởng mới, hay, sáng tạo đóng góp cho nhóm
15

* Luôn luôn
15

* Thường xuyên
10

* Thỉnh Thoảng
5

* Không bao giờ
0

6)Vai trò của bạn trong nhóm
15

* Nhóm trưởng
15

* Thư kí
10

* Thành viên
5

Tổng điểm
100


ĐIỂM TB HS = Điểm GVx5+ Điểm nhóm x 3+ Điểm cá nhânx2
10
c) Đánh giá hiệu quả của dự án
PHIẾU PHẢN HỒI CỦA HỌC SINH SAU KHI THỰC HIỆN DỰ ÁN
I. Phần chung
Họ và tên:...
Nhóm:...
II. Phần trả lời
Câu 1: Qua dự án, em đánh giá thế nào về nội dung kiến thức được học?
 Nội dung bài học được mở rộng, phong phú hơn và gắn liền với thực tiễn cuộc sống 
 Kiến thức được lĩnh hội dựa trên việc ứng dụng ngay lý thuyết được học vào thực tiễn nên được lưu giữ sâu hơn 
 Các đơn vị kiến thức được hình thành một cách năng động thông qua việc xâu chuỗi với nhiều môn học 
Câu 2: Em có thấy hứng thú với Phương pháp dạy học dự án như thế này không?
Có Không 
Câu 3: Qua dự án, em thấy phát triển được những năng lực gì?
 Năng lực thu thập thông tin
 Năng lực xử lý thông tin
 Năng lực làm việc nhóm
 Năng lực giao tiếp
 Năng lực thuyết trình
 Năng lực sử dụng CNTT
Câu 4: Sau khi học xong dự án, em thấy tình cảm (phẩm chất) nào của mình được phát triển?
 Tình yêu, lòng tự hào về quê hương đất nước
 Trân trọng những di sản văn hóa cha ông để lại
 Quyết tâm bảo vệ chủ quyền dân tộc 
Tình cảm khác:.................................................... 
Câu 5: Khi làm việc trong nhóm, em có những thuận lợi và khó khăn gì?
......................................................................................................................
d, Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ của học sinh
 Trong quá trình học, HS phải hoàn thành các nhiệm vụ học tập theo nhóm. Để có kết quả đánh giá thì mỗi một nhiệm vụ thực hiện các nhóm đều phải nhận xét đánh giá cho điểm (đánh giá chéo giữa các nhóm). Cuối cùng các nhóm nộp lại để giáo viên nhận xét, đánh giá và thống nhất cho điểm cuối cùng. Điểm cuối cùng này là cơ sở để đánh giá khả năng hoàn thành nhiệm vụ của nhóm . 
6.2. Kết quả kiểm tra, đánh giá
- BẢNG THỂ HIỆN LÀN ĐIỂM ĐÁNH GIÁ CỦA GV VỀ HỌC SINH
Làn điểm
Số lượng
%
7 ->7,75
16
43,7
8 ->8,75
24
50,1
9
2
6,2
- BẢNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN NHIỆM VỤ CỦA HỌC SINH
TT
Nhóm

Điểm đánh giá

ĐTB nhóm
Nhiệm vụ 1
Nhiệm vụ 2
Nhiệm vụ 3
Nhiệm vụ 4
1
A
9
9,5
10
8
9,1
2
B
8,5
9,5
10
8
9,0
3
C
10
8,5
9
9
9,2
Từ bảng trên ta nhận thấy: 
- Đa số các em và các nhóm đều hoàn thành nhiệm vụ học tập. 
- Mức độ hoàn thành ở các nhóm đều đạt loại giỏi. 
BẢNG THỂ HIỆN MỨC ĐỘ ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ CỦA DỰ ÁN
Tiêu chí

Số lượng
Tỉ lệ 
( %)

Nội dung kiến thức
Nội dung bài học được mở rộng, phong phú hơn và gắn liền với thực tiễn cuộc sống
42
100
Kiến thức được lĩnh hội dựa trên việc ứng dụng ngay lý thuyết được học vào thực tiễn nên được lưu giữ sâu hơn
42
100
Các đơn vị kiến thức được hình thành một cách năng động thông qua việc xâu chuỗi với nhiều môn học 
38 
93,4

Mức độ hứng thú với dạy học dự án
Có
39
90,6
Không
3
9,4

Các năng lực được phát triển hơn
Tự chủ, tự học
42
100
Thu thập thông tin
42
100
Xử lý thông tin
42
100
Làm việc nhóm
42
100
Giao tiếp
36
86,5
Thuyết trình
25
59,2
Sử dụng CNTT
30
71,4

Những phẩm chất
Trách nhiệm
40
93,4
Trung thực
42
100
Trân trọng di sản cha ông
32
76,1
6.3. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của giải pháp đã đề xuất. 
 6.3.1. Mục đích khảo sát.
 - Qua khảo sát để đánh giá được sự cấp thiết và tính khả thi của giải pháp thiết kế dự án dạy học nhằm phát huy năng lực, phẩm chất học sinh qua chủ đề “ Tích trò sân khấu dân gian”. Kết quả khảo sát là một kênh đánh giá khách quan về hiệu quả và ứng dụng của đề tài khi áp dụng vào thực tiễn dạy học, trên cơ sở đó sẽ có những điều chỉnh phù hợp khi triển khai rộng rãi phương pháp này trong dạy học cho những năm tiếp theo. 
6.3.2 Nội dung và phương pháp khảo sát 
6.3.2.1. Nội dung khảo sát 
Nội dung khảo sát tập trung vào 02 vấn đề chính sau. 
- Khảo sát tính cấp thiết của đề tài. 
- Khảo sát tính khả thi của đề tài. 
6.3.2.2 Phương pháp khảo sát và thang đánh giá 
Phương pháp được sử dụng để khảo sát là Trao đổi bằng bảng hỏi trên 
Google form; với thang đánh giá 04 mức (tương ứng với điểm số từ 1 đến 4): 
Không cấp thiết; Ít cấp thiết; Cấp thiết và Rất cấp thiết. 
Không khả thi; Ít khả thi; Khả thi và Rất khả thi. 
Tính điểm trung bình X theo phần mềm Microsoft Excel. 
Đường link khảo sát: 
Câu hỏi khảo sát (Xem phụ lục 2) 
6.3.3. Đối tượng khảo sát
11 giáo viên dạy môn Ngữ Văn trường THPT Nguyễn Cảnh Chân
6.3.4. Kết quả khảo sát
* Sự cấp thiết của các giải pháp đã đề xuất
Giải pháp
Mức độ
 ∑ 
Điểm trung bình 
Rất cấp thiết
(4 điểm)
Cấp thiết
(3 điểm)
Ít cấp thiết
(2 điểm)
Không cấp thiết (1 điểm)
Số lượng
Điểm
Số lượng
Điểm
Số lượng
Điểm
Số lượng
Điểm
Thiết kế dự án dạy học chủ đề “ Tích trò sân khấu dân gian” nhằm phát huy năng lực, phẩm chất học sinh. 
7
28 
3 
9
1
2
0
0
38 
3,45 

*Kết luận 
TT
Các giải pháp
Các thông số
___
X
Mức
1
Giải pháp thiết kế dự án dạy học chủ đề “ Tích trò sân khấu dân gian” nhằm phát huy năng lực, phẩm chất học sinh.
3,45
Cấp thiết
*Nhận xét : Từ số liệu thu được ở bảng trên có thể rút ra những nhận xét. 
- Có 7/11 GV, chiếm tỉ lệ 63.6% đánh giá rất cấp thiết. 
- Có 3/11 GV, chiếm tỉ lệ 27.3% đánh giá cấp thiết. 
- Có 1/11 GV, chiếm tỉ lệ 9.1% đánh giá ít cấp thiết. 
- Có 0/11 GV, chiếm tỉ lệ 0% đánh giá không cấp thiết. 
- Điểm trung bình các mức khảo sát : 3,45. 
Như vậy, giải pháp đề xuất trong đề tài được đánh giá ở mức cấp thiết. 
* Tính khả thi của các giải pháp đề xuất . 
Giải pháp
Mức độ
 ∑ 
Điểm trung bình 
Rất khả thi (4 điểm)
Khả thi
(3 điểm)
Ít khả thi
(2 điểm)
Không khả thi
(1 điểm)
Số lượng
Điểm
Số lượng
Điểm
Số lượng
Điểm
Số lượng
Điểm
Thiết kế dự án dạy học chủ đề “ Tích trò sân khấu dân gian” nhằm phát huy năng lực, phẩm chất học sinh 
6
24
4
12
1
2
0 
0 
38
3,45
*Kết luận: 
TT
Các giải pháp
Các thông số
___
X
Mức
1
Thiết kế dự án dạy học chủ đề “ Tích trò sân khấu dân gian” nhằm phát huy năng lực, phẩm chất học sinh
3,45
Khả thi
*Nhận xét: Từ số liệu thu được ở bảng trên có thể rút ra những nhận xét 
- Có 6/11 GV, chiếm tỉ lệ 54.5% đánh giá rất khả thi. 
- Có 4/11 GV, chiếm tỉ lệ 36.4 % đánh giá khả thi. 
- Có 1/11 GV, chiếm tỉ lệ 9.1% đánh giá ít khả thi. 
- Có 0/10 GV, chiếm tỉ lệ 10% đánh giá không cấp thiết
- Điểm trung bình của các mức khảo sát : 3,4 
Như vậy, giải pháp đề xuất trong đề tài được đánh giá ở mức khả thi khi áp dụng vào thực tiễn dạy học. 
7. Kết luận thực nghiệm 
Thực tiễn việc thực hiện phương pháp dạy học dựa trên dự án bài Tích trò sân khấu dân gian cho HS lớp 10 ở trường THPT Nguyễn Cảnh Chân đã mang lại hiệu quả tốt trong học tập. Trong mỗi hoạt động của dạy học dựa trên dự án đã thiết kế, tổ chức cho HS tham gia các hoạt động, phát hiện, khám phá, giải quyết vấn đề, nghiên cứu giải pháp, củng cố khắc sâu kiến thức... và tự học để hoàn thành nhiệm vụ học tập. Học sinh đã chủ động việc học tập của mình, dẫn đến có sự tìm tòi sáng tạo, từ đó có niềm say mê, hứng thú trong học tập và tự nghiên cứu. Bài học được xây dựng theo dự án giúp HS phát triển được phẩm chất, năng lực, khám phá tri thức và vận dụng những kiến thức đã học vào giải quyết vấn đề thực tiễn. Cụ thể: 
a. Ưu điểm:
- Bài thuyết trình của các nhóm có nội dung khá rõ ràng, làm rõ được những nội dung kiến thức cơ bản cần đạt được về những chủ đề được phân công. 
- Các nhóm đã biết sử dụng một số phần mềm ứng dụng cơ bản phục vụ học tập để làm cho bài thuyết trình thêm sinh động, hi vọng nhóm sẽ tiếp tục phát huy ưu điểm này để việc học tập đạt hiệu quả cao hơn.
- Qua quan sát quá trình làm việc, các nhóm tỏ ra có tinh thần đoàn kết, việc lên kế hoạch và thực hiện kế hoạch dự án được nhóm trưởng quy định rõ ràng, các thành viên nghiêm tực chấp hành. 
- Các trích đoạn của vở chèo Xúy Vân giả dại và vở tuồng Huyện Đường được thực hiện công phu, hấp dẫn tạo hứng thú cho học sinh. 
- Phần thuyết trình của nhóm được đánh giá là súc tích, cô đọng, đảm bảo về thời gian. Câu trả lời của nhóm đối với các câu hỏi phản biện khá tốt.
b) Những điểm cần khắc phục
- Nhóm A: Nội dung trình chiếu còn chưa sinh động, mới chỉ có kênh chữ. Cần bổ sung kênh hình ảnh và âm thanh để sản phẩm sinh động hơn.
- Nhóm C: Cần tìm hiểu sâu hơn về nghệ thuật múa rối nước để trả lời các câu hỏi phản biện của các nhóm thuyết phục hơn.
c) Đánh giá chung
Bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10 được thực hiện bằng phương pháp dạy học theo dự án đã giúp học sinh phát triển tư duy lôgic, tích hợp kiến thức và kĩ năng, đặc biệt là phát huy được năng lực phẩm chất người học. Nhờ đó, học sinh có thể lĩnh hội được nhiều kiến thức hơn trong cùng một thời lượng của bài học. Bên cạnh đó, học sinh đã phát triển được năng tư duy sáng tạo, năng lực cộng tác, làm việc nhóm... Đồng thời, nâng cao ý thức trách nhiệm của học sinh khi thực hiện nhiệm vụ học tập, gắn lí thuyết với thực hành, tư duy và hành động, nhà trường và xã hội. 
PHẦN III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
Đổi mới PPDH là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong nền giáo dục của mỗi quốc gia. Để HS hứng thú với nội dung học tập, GV cần tích cực đổi mới phương pháp dạy học cho phù hợp nền giáo dục trong nước cũng như thế giới. Theo yêu cầu này, tôi mở ra hướng nghiên cứu cách vận dụng phương pháp dạy học dự án vào dạy học, trước hết là Bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10
Tôi đã nghiên cứu cơ sở khoa học làm nền tảng khoa học để vận dụng thể nghiệm một hướng đổi mới phương pháp dạy học dự án Bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10 nhằm nâng cao năng lực, phẩm chất cho HS. Cơ sở lí thuyết và thực tiễn đã giúp tôi xác định tính khoa học và tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.
Tôi đã đề xuất cách thiết kế dạy học dự án Bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10. Toàn bộ quy trình và các thao tác dạy học, tôi đã trình bày ngắn gọn và cụ thể ở chương 2 của sáng kiến.
Tính khả thi của đề tài đã được khẳng định qua kết quả của đề tài. Kết quả là chất lượng giờ học ở các lớp thực nghiệm cao hơn các lớp đối chứng. Học sinh nắm bắt những tri thức bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10 một cách có hệ thống và chắc chắn hơn, có nhiệm vụ để năng lực tự chủ, tự học được nâng cao. Kết quả đó có ý nghĩa khẳng định tính khả thi của đề tài. Tuy nhiên, đây chỉ là một hướng trong rất nhiều hướng triển khai giờ dạy học bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10. Mỗi hướng dạy học có những ưu thế riêng, điều quan trọng là giáo viên và học sinh vận dụng và phát huy những ưu thế đó như thế nào.
Dạy học theo phương pháp dự án nhằm phát huy năng lực, phẩm chất học sinh nếu được sử dụng hợp lý sẽ không chỉ đưa nội dung kiến thức đến với người học một cách tích cực, sáng tạo, hứng thú nhất mà còn góp phần đa dạng hóa hình thức dạy học, nâng cao hiệu quả dạy học bài Tích trò sân khấu dân gian trong chương trình Ngữ văn 10, đồng thời hướng tới sự phát triển năng lực học sinh một cách toàn diện nhất.
2. Kiến nghị
a) Đối với nhà trường:
- Tiếp tục bổ sung cơ sở vật chất, trang thiết bị, tài liệu dạy học để tạo điều kiện nâng cao chất lượng dạy và học.
- Tiếp tục chỉ đạo các tổ chuyên môn nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ nhóm nói chung, đi sâu vào chuyên đề dạy học theo dự án nói riêng.
b) Đối với Sở GD&ĐT:
Tiếp tục tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để giáo viên đổi mới phương pháp dạy học nói chung, dạy học theo phương pháp dự án nói riêng.
3. Ý nghĩa của đề tài 
Đề tài được áp dụng lần đầu tiên trong chương trình GDPT 2018 vì vậy đã góp phần đáp ứng được yêu cầu đổi mới của chương trình, phù hợp với xu thế của thời đại. Đề tài có ý nghĩa giúp cho người dạy và người học văn thay đổi cách dạy, cách học của mình. Giải pháp mà tôi áp dụng trong đề tài là giải pháp phát triển rất nhiều năng lực, phẩm chất cho học sinh, tạo tâm thế tiếp nhận và có đủ tri thức nền để tham gia hoạt động đọc – nghe – nói – viết một cách tự tin, sáng tạo và hiệu quả; từ đó phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu dự thi học sinh giỏi môn Ngữ văn. Đồng thời, giáo viên có thể phát hiện và bồi dưỡng một số em có năng khiếu diễn xuất, định hướng nghề nghiệp cho các em sau này. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bùi Mạnh Hùng ( Chủ biên -2022), Ngữ văn 10, tập một – KNTT. Nxb giáo dục Việt Nam. 
2. Bộ GD –ĐT ( 2020), chương trình ETEF, tài liệu hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán. Mô đun 2, sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Ngữ Văn. 
3. Bộ giáo dục và đào tạo, Tài liệu bồi dưỡng giáo viên phổ thông đại trà. 
4. Nguyễn Thị Phương Hoa- Võ Thị Bảo Ngọc. Tình hình vận dụng phương pháp project trong dạy học ở trường Đại học Ngoại Ngữ- Đại học Quốc gia Hà Nội. Nxb Đại học Quốc Gia Hà Nội, 2004. 
5. Phạm Toàn. Công nghệ dạy văn. Nxb Lao động, 2006. 
6. Đỗ Ngọc Thống (2004), “Đổi mới nội dung và hình thức kiểm tra đánh giá môn Ngữ văn”, Tạp chí Dạy và Học ngày nay, số 9 tháng 4 năm 2004, tr. 15- 17. 
7. Phạm Đức Quang (2004), “Về phương pháp dạy học tích cực & dạy học theo dự án”, Tạp chí Dạy và Học ngày nay, số 3 tháng 4 năm 2004, tr. 10- 17. 
8. Đỗ Hương Trà (2007), “Dự án và tiến trình thực hiện”, Tạp chí giáo dục số 157 kỳ 1 tháng 3 năm 2007, tr. 12- 14. 
9. Nguyễn Thị Diệu Thảo- Nguyễn Văn Cường (2004), “Dạy học theo dự án- một phương pháp có chức năng kép trong đào tạo giáo viên”, Tạp chí giáo dục, số 80 (4/ 2004), tr. 15- 17. 
10. Các trang web có liên quan   (các từ khóa : méthode, pédagogie, pédagogie active, pédagogie de project, project,...). https://truongcakichvien.com/the-loai/cheo/