SKKN Thiết kế giáo án vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược trong tiết nói và nghe Thảo luận về một vấn đề văn học có ý kiến khác nhau Ngữ Văn 10 (KNTT) nhằm phát triển năng lực

tŕnh bày ư kiến của 
ḿnh, với các tiêu chí như bảng kiểm ở hoạt động 2 
- GV quan sát các nhóm, hỗ trợ HS trong quá trình thảo 
luận, nhắc nhở về thời gian, giải đáp những thắc mắc của 
HS nếu có 
B3: Báo cáo, thảo luận 
- Nhóm trưởng điều hành hoạt động thảo luận 
 Bảng kiểm đánh giá cuộc thảo luận (Phụ lục 1) 
B4: Kết luận, nhận định 
- GV nhận xét, đánh giá về: 
+ Tinh thần, ý thức làm việc của các nhóm (từ kết quả quan 
sát các nhóm thảo luận) 
+ Nội dung thảo luận về vấn đề đặt ra 
GV nhắc lại, nhấn mạnh những yêu cầu cần đạt của việc 
thảo luận về một vấn đề văn học có ý kiến khác nhau. 
bày 
1. Mở đầu 
 Giới thiệu về đội 
nhóm, nêu được vấn 
đề cần trao đổi. 
2. Triển khai 
- Nêu sự hưởng ứng 
với đề tài. Tóm tắt và 
đánh giá các ý kiến đã 
có về vấn đề. 
- Nêu ý kiến của bản 
thân: nêu cách nhìn 
nhận riêng của mình 
và làm rõ căn cứ của 
cách nhìn nhận đó (có 
lí lẽ và dẫn chứng 
thuyết phục). 
3. Kết luận 
 Khẳng định lại ý 
kiến bản thân và sự bổ 
ích của cuộc thảo luận. 
Hoạt động 4: Vận dụng (5 phút) 
a. Mục tiêu 
HS biết cách vận dụng những kiến thức đã học được trong bài học để thực hành thảo 
luận về một vấn đề văn học có ý kiến khác nhau. 
b. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS dựa trên hướng dẫn của GV để thực hiện nhiệm 
vụ; HS báo cáo trao đổi về những khó khăn thuận lợi và yêu cầu sự trợ giúp của GV 
nếu có. 
c. Sản phẩm 
d. Tổ chức thực hiện 
36 
B1: Chuyển giao nhiệm vụ 
- GV nêu vấn đề thảo luận: Anh/chị có nhận xét như thế nào 
về nhân vật Tấm trong truyện cổ tích Tấm Cám qua hành 
động Tấm cho quân dội nước sôi giết chết Cám và đem xác 
muối mắm gửi cho mụ dì ghẻ ? 
B2: Thực hiện nhiệm vụ 
- HS thực hiện nhiệm vụ ở bên ngoài lớp học (ở nhà, hoặc ở 
một không gian khác do HS tự chọn) 
- Ghi lại video cuộc thảo luận của nhóm, gửi sản phẩm lên 
padlet của lớp do GV cung cấp địa chỉ và hướng dẫn cách 
nộp bài 
- GV cung cấp rubric đánh giá sản phẩm gửi cho HS qua 
các nhóm zalo hoặc gửi lên padlet (phụ lục 2) 
- Thời gian thực hiện: một tuần sau khi tiến hành bài học 
B3: Báo cáo, thảo luận 
-Các nhóm tự nhận xét, đánh giá sản phẩm của nhóm mình 
và nhóm bạn trên padlet 
B4: Kết luận, nhận định 
- HS tự rút ra kinh nghiệm cho bản thân khi tham gia thảo 
luận về một vấn đề văn học có ý kiến khác nhau. 
- GV nhận xét, đánh giá các sản phẩm của HS và tổ chức 
cho HS đề xuất ý tưởng, cải tiến sản phẩm và rút kinh 
nghiệm. 
PHỤ LỤC 
Phụ lục 1: 
1. Tên công cụ: BẢNG KIỂM ĐÁNH GIÁ HOẠT ĐỘNG 
2. Mục đích sử dụng 
- Bảng kiểm dùng để đánh giá sản phẩm, quá trình hoạt động của học sinh. 
- Tìm ra điểm mạnh và điểm yếu trong mỗi phần trình bày của học sinh để giúp 
học sinh biết cách điều chỉnh việc học một cách hiệu quả hơn. 
3. Thời điểm sử dụng: dùng trong hoạt động khởi động, hình thành kiến thức,... 
4. Người đánh giá: Giáo viên đánh giá học sinh và đánh giá đồng đẳng. 
37 
5. Nội dung đánh giá: Giáo viên đánh giá được thái độ hợp tác tích cực của học 
sinh khi tham gia khởi động. 
6. Thiết kế bảng kiểm 
 Bảng kiểm đánh giá cuộc thảo luận 
STT Nội dung đánh giá Kết quả 
Đạt Chưa đạt 
1 Nêu được vấn đề văn học có các ý kiến đánh giá khác 
nhau để thảo luận 
 Đ 
2 Thể hiện được quan điểm nhìn nhận về vấn đề văn học 
một cách rõ ràng 
 Đ 
3 Nắm bắt được chính xác những ý kiến đánh giá khác 
nhau về vấn đề văn học 
 Đ 
4 Xác định được những điểm có sự đồng thuận giữa các 
ý kiến 
 Đ 
5 Gợi mở được những vấn đề mới cần tìm hiểu tiếp Đ 
6 Tạo được không khí đối thoại thoải mái, bình đẳng Đ 
Phụ lục 2. 
1. Tên công cụ: 
RUBRIC ĐÁNH GIÁ KĨ NĂNG TRÌNH BÀY QUAN ĐIỂM VỀ MỘT VẤN 
ĐỀ VĂN HỌC CÓ Ý KIẾN KHÁC NHAU 
2. Mục đích sử dụng 
- Rubric dùng để đánh giá sản phẩm, quá trình hoạt động của học sinh. 
- Tìm ra điểm mạnh và điểm yếu trong mỗi phần trình bày của học sinh để giúp 
học sinh biết cách điều chỉnh việc học một cách hiệu quả hơn. 
3. Thời điểm sử dụng: dùng trong hoạt động hình thành kiến thức, hoạt động 
luyện tập và vận dụng. 
4. Người đánh giá: Giáo viên đánh giá học sinh và đánh giá đồng đẳng. 
38 
5. Nội dung đánh giá: Giáo viên đánh giá được kiến thức, kĩ năng, năng lực, 
phẩm chất của học sinh thông qua rubric đánh giá kĩ năng trình bày một vấn đề văn 
học có ý kiến khác nhau. 
6. Thiết kế rubric 
Mức độ 
Nội dung 
Tốt 
Khá 
Trung bình 
Yếu 
Nêu vấn 
đề 
Nêu được vấn đề 
văn học có ý kiến 
đánh giá khác 
nhau để thảo luận 
một cách rõ ràng, 
đúng trọng tâm tạo 
sự lôi cuốn, hấp 
dẫn người nghe. 
Nêu được vấn đề 
văn học có ý kiến 
đánh giá khác nhau 
để thảo luận một 
cách rõ ràng, đúng 
trọng tâm tạo sự lôi 
cuốn, hấp dẫn người 
nghe ở mức tương 
đối. 
Nêu được vấn 
đề nhưng còn 
chung chung, 
chưa rõ ràng. 
Chưa nêu 
được vấn 
đề 
1,0 điểm 0,75 điểm 0,5 điểm 0,25 điểm 
Quan điểm 
nhìn nhận 
vấn đề 
Thể hiện được 
quan điểm nhìn 
nhận vấn đề một 
cách rõ ràng, thấu 
đáo và có sức 
thuyết phục cao. 
Thể hiện được quan 
điểm nhìn nhận vấn 
đề một cách rõ ràng, 
thấu đáo. 
Thể hiện được 
quan điểm nhìn 
nhận vấn đề 
một cách 
chung chung, 
chưa thuyết 
phục. 
Chưa thể 
hiện được 
quan 
điểm, nhìn 
nhận về 
vấn đè 
một cách 
rõ ràng. 
3,0 điểm 2,0 -2,5 điểm 1,0 – 1,75 điểm <1,0 điểm 
Nắm bắt ý 
kiến khác 
Nắm bắt được 
chính xác những ý 
kiến đánh giá khác 
về văn học. 
Nắm bắt được tương 
đối chính xác những 
ý kiến đánh giá khác 
về văn học. 
Nắm bắt những 
ý kiến đánh giá 
khác về văn 
học một cách 
chưa rõ ràng. 
Chưa nắm 
bắt được 
chính xác 
những ý 
kiến đánh 
giá khác 
về văn 
học. 
39 
1,75 - 2,0 điểm 1,0 – 1,5 điểm 0,5 - 0,75 điểm 0,25 điểm 
Xác định 
những 
điểm đồng 
thuận 
Xác định được 
những điểm có sự 
đồng thuận giữa 
các ý kiến. 
Xác định được 
những điểm có sự 
đồng thuận giữa các 
ý kiến nhưng chưa 
rõ ràng. 
Chưa xác định 
được những 
điểm có sự 
đồng thuận 
giữa các ý kiến. 
Có cách 
hiểu sai 
lệch về 
các ý 
kiến. 
1,75 - 2,0 điểm 1,0 – 1,5 điểm 0,5 - 0,75 điểm 0,25 điểm 
Gợi mở 
vấn đề 
Gợi mở được 
những vấn đề mới 
cần tìm hiểu tiếp. 
Vấn đề được gợi mở 
nhưng chưa rõ ràng. 
Vấn đề gợi mở 
chưa mới mẻ. 
Chưa gợi 
mở được 
vấn đề. 
0,75 – 1,0 điểm 0,5 điểm 0,25 điểm 0 điểm 
Thái độ Sẵn sàng tiếp thu 
các ý kiến phản 
hồi trên tinh thần 
cởi mở, tạo không 
khí thoải mái, bình 
đẳng, sẵn sàng 
chấp nhận sự khác 
biệt trong quan 
điểm. 
Có tiếp thu ý kiến 
phản hồi nhưng 
chưa thật cởi mở. 
Chưa tiếp thu 
các ý kiến phản 
hồi của người 
nghe. 
Có phản 
ứng tiêu 
cực trước 
ý kiến của 
người 
nghe. 
0,75 – 1,0 điểm 0,5 điểm 0,25 điểm 0 điểm 
Phụ lục 3: Một số hình ảnh trong tiết thực nghiệm. 
40 
H1: Các thành viên tham gia thảo luận 
hoạt động hình thành kiến thức mới 
H2: HS đại diện nhóm trình bày ý kiến 
hoạt động luyện tập 
H3: HS đại diện nhóm trình bày ý kiến hoạt động vận dụng 
5. Đánh giá hiệu quả, điều chỉnh bổ sung 
 5.1. Tiêu chí đánh giá 
Sau giờ dạy thực nghiệm, chúng tôi có đánh giá kết quả học tập của HS bằng 
Bảng đánh giá các năng lực đạt được và khảo sát mức độ hứng thú của các em. 
Nhằm có cách đánh giá, nhìn nhận bài học một cách khách quan và có hướng điều 
41 
chỉnh, bổ sung kịp thời, đem lại hiệu quả tốt nhất trong dạy học, phát huy tính tích 
cực, chủ động, sáng tạo cho người học. 
5.2. Kết quả thực nghiệm. 
Bảng 1. Khảo sát mức độ đạt về các năng lực của HS 
 *Bảng đánh giá các năng lực đạt được của học sinh 
TT Các năng lực 
Số học sinh đạt được các năng lực 
(Số HS đạt/Tổng số HS) 
Lớp thực nghiệm 
(THPT Đặng Thúc 
Hứa) 
Lớp đối chứng 
(THPT Đặng Thúc 
Hứa) 
10A3 
(44HS) 
10C2 
(37HS) 
10C3 
(38HS) 
10C5 
(40HS) 
1 
Năng lực ngôn ngữ và giao 
tiếp 
41/44 
(93%) 
35/37 
(94,6%) 
15/38 
(39,5%) 
15/40 
(37,5%) 
2 Năng lực tư duy 
34/44 
(77,3%) 
30/37 
(81%) 
13/38 
(34,2%) 
14/40 
(35%) 
3 Năng lực sáng tạo 
32/44 
(72,7%) 
29/37 
(78,4%) 
12/38 
(31,6%) 
11/40 
(27,5%) 
4 Năng lực giải quyết vấn đề 
35/44 
(79,5%) 
30/37 
(81%) 
10/38 
(26,3%) 
10/40 
(25%) 
5 Năng lực tự học 
36/44 
(82,8%) 
31/37 
(83,8%) 
9/38 
(23,7%) 
8/40 
(20%) 
6 Năng lực tạo lập văn bản 
37/44 
(84%) 
33/37 
(89,2%) 
11/38 
(28,9%) 
10/40 
(25%) 
8 Năng lực cảm thụ thẩm mỹ 
38/44 
(86,4%) 
35/37 
(94,6%) 
16/38 
(42,9%) 
16/40 
(40%) 
 Bảng 2. Khảo sát sự yêu thích của HS sau giờ thực nghiệm 
 * Bảng đánh giá kết quả về mức độ hứng thú của HS sau khi thực nghiệm 
 Để khẳng định giờ học thực sự không gây nhàm chán, khó khăn cho cho HS, 
chúng tôi đã khảo sát HS thông qua câu hỏi. Chúng tôi khảo sát các mức độ: rất 
thích; thích học; không thích học. Kết quả như sau: 
42 
Đối tượng 
khảo sát 
Số 
phiếu 
Rất 
thích 
Thích 
học 
Không
thích học 
Không rõ 
quan 
điểm 
Quan 
điểm 
khác 
Lớp 10A3 44 18 20 4 2 0 
40.9% 45.5% 9.1% 4.5% 0.0% 
Lớp 10C2 37 15 17 2 2 0 
40.5% 45.9% 5.4% 5.4% 0.0% 
5.3. Nhận xét kết quả thực nghiệm 
 Với việc vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược trong tiết NÓI VÀ NGHE 
cho từng lớp học đã đem lại nhiều kết quả khả quan. Qua quá trình thực nghiệm có 
thể nhận thấy triển khai ở lớp thực nghiệm, HS có tâm thế chủ động, tự giác, tự tin, 
chất lượng bài làm đạt kết quả tốt. Việc vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược 
không phải là đối phó, gượng ép mà trở thành cơ hội để các em thể hiện bản thân. 
Từ bảng thống kê đánh giá kết quả đã cho thấy, ở lớp thực nghiệm sau khi tiến 
hành dạy học vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược tiết Nói và Nghe theo 
đúng tinh thần của đề tài thì tất cả các tiêu chí đánh giá năng lực của HS đều có tỷ 
lệ cao, tỷ lệ HS chưa đạt còn rất ít. Ngược lại, ở những lớp đối chứng không tổ 
chức hoạt động vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược trong tiết Nói và Nghe 
theo đúng tinh thần mà đề tài đã đưa ra thì tỷ lệ học sinh đạt được ở tất cả các tiêu 
chí về năng lực là còn thấp. Cũng như tổng hợp kết quả khảo sát về mức độ yêu 
thích khi học tiết NÓI VÀ NGHE của HS sau giờ thực nghiệm. Nhìn vào kết quả 
cho thấy, tỉ lệ số HS rất thích và thích học chiếm 86.4 %. Điều đó cho thấy việc đổi 
mới phương pháp dạy học môn Ngữ văn THPT đã đem lại hiệu quả và có tính khả 
thi. 
 Như vậy, từ kết quả phân tích, đánh giá và thống kê, đã cho thấy được hiệu quả 
của việc hình thành và phát triển năng lực tự học cho học sinh bằng cách vận dụng 
phương pháp lớp học đảo ngược trong dạy học môn Ngữ văn ở trường THPT. 
C. KẾT LUẬN 
I. Đóng góp của đề tài 
 Qua quá trình triển khai, chúng tôi nhận thấy đề tài đã đề cập đến được một 
số vấn đề như sau: 
1. Tính mới 
 Về lý luận: Sáng kiến đóng góp với các bạn đồng nghiệp dạy bộ môn Ngữ văn 
cấp THPT về thực trạng đổi mới vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược thay vì 
giáo viên đứng lớp sử dụng một chiều, chúng tôi đã trao quyền cho học sinh chủ 
động và hỏi lại giáo viên để khai thác cái hay, cái đẹp trong tác phẩm văn học, 
cũng như đáp ứng chương trình mới như hiện nay. 
43 
Về thực tiễn: Đi sâu vào triển khai vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược 
bộ môn mình phụ trách, chúng tôi muốn đưa ra một số giải pháp đã thực hiện trong 
quá trình dạy học tại trường THPT Đặng Thúc Hứa với mong muốn đóng góp một 
phần nhỏ của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường và của 
ngành 
2. Tính khoa học 
 Thông qua việc thực hiện đổi mới Vận dụng phương pháp lớp học đảo 
ngược theo hướng phát triển năng lực, chúng tôi nhận thấy kết quả đánh giá chính 
xác hơn về năng lực cũng như sự tiến bộ trong học tập của học sinh và tăng hứng 
thú học tập cho các em. 
3. Tính hiệu quả 
 Đề tài góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong tình hình thực tế để áp 
dụng vào chương trình sách giáo khoa mới, nhằm đánh giá đúng đối tượng, sát 
thực tiễn. Đồng thời nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy 
học cho GV. 
Vận dụng phương pháp lớp học đảo ngược là một phần không thể thiếu được 
trong dạy học môn Ngữ văn nhằm giúp HS tiến bộ. Là quá trình thúc đẩy HS nâng 
cao tính tự học, cung cấp những thông tin phản hồi giúp HS biết mình tiến bộ đến 
đâu, những mảng kiến thức, kĩ năng nào có sự tiến bộ, mảng kiến thức, kĩ năng nào 
còn yếu để điều chỉnh qua quá trình dạy và học. Trong quá trình nghiên cứu và 
thực hiện đề tài sẽ không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế, rất mong đồng 
nghiệp cùng trao đổi, xây dựng, góp ý cho đề tài được hoàn thiện và có tính khả thi 
hơn, để chúng ta cùng vận dụng trong quá trình dạy hoc. 
II. Đề xuất khả năng mở rộng áp dụng của đề tài 
 Đề tài có thể nhân rộng và áp dụng tích cực trong quá trình dạy học môn Ngữ 
Văn ở các nhà trường THPT để đạt hiệu quả cao. 
III. Kiến nghị 
1. Đối với Sở Giáo dục và Đào tạo 
 Cần có thêm các chuyên đề có liên quan đến đổi mới phương pháp, kỹ thuật dạy 
học. Mở thêm các lớp tập huấn, trải nghiệm cho giáo viên trong việc đổi mới hoạt 
động dạy học chương trình sách giáo khoa mới hiện nay. 
2. Đối với trường THPT: 
- Nhà trường đã triển khai các hoạt động giáo dục theo đúng quy định, tuy 
nhiên cần tăng cường và chú trọng hơn việc bổ sung nguồn thiết bị dạy học đáp 
ứng đủ trong quá trình dạy học, đặc biệt là đường truyền mạng trong dạy học trình 
chiếu. 
 - Tìm nguồn chính sách hỗ trợ thiết bị điện tử cho các em học sinh có hoàn cảnh 
khó khăn đủ điều kiện trong học tập phù hợp với thời đại. 
 - Khuyến khích giáo viên tích cực học tập nâng cao trình độ tin học phục vụ 
cho công tác dạy học đạt hiệu quả cao hơn. 
44 
- Các tổ trong các buổi sinh hoạt chuyên môn thường xuyên trao đổi, học hỏi, 
rút kinh nghiệm đề ra các giải pháp tích cực, đổi mới phương pháp dạy học nâng 
cao NLTH cho HS. 
3. Đối với giáo viên 
 - Tích cực đổi mới PPDH 
 - Tăng cường khai thác và sử dụng nguồn thiết bị có hiệu quả. 
4. Đối với học sinh 
 - Chủ động tìm kiếm nguồn tư liệu. 
 - Tích cực tự nghiên cứu nguồn kiến thức liên quan đến bài học. 
Trên đây là đề tài sáng kiến kinh nghiệm “Thiết kế giáo án vận dụng phương 
pháp lớp học đảo ngược trong tiết NÓI VÀ NGHE: THẢO LUẬN VỀ MỘT VẤN 
ĐỀ VĂN HỌC CÓ Ý KIẾN KHÁC NHAU Ngữ văn 10 (KNTT) nhằm phát triển 
năng lực tự học cho học sinh”. Trong thời gian thực hiện không tránh khỏi những 
hạn chế. Kính mong hội đồng khoa học các cấp góp ý, bổ sung để chúng tôi tiếp 
tục hoàn thiện, phát triển đề tài nhằm góp phần vào việc nâng cao hiệu quả, chất 
lượng dạy học môn ngữ văn ở trường THPT. 
 Trân trọng cảm ơn! 
 Thanh Chương, ngày 10/ 04/ 2023 
45 
 LIỆU THAM KHẢO 
TT TÊN TÀI LIỆU 
1 Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 (Bộ Giáo dục và Đào Tạo) 
2 “Dạy học phát triển năng lực: Tích cực hóa hoạt động của học sinh” (Bộ 
Giáo dục và đào tạo - 
3 “Làm thế nào để thiết kế bài dạy theo định hướng phát triển năng lực học 
sinh” (Sách của Nguyễn Hùng Chính – NXB Đại học sư phạm. 2015) 
4 Sách giáo khoa Ngữ văn 10, Tập 1,2 - KNTT. 
5 Trần Bá Hoành (2006), Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và sách 
giáo khoa, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.