SKKN Vận dụng kĩ thuật “Hỏi chuyên gia”, mô hình “Lớp học đảo ngược” trong dạy học “Nói và nghe” bài 1, 3, 4 sách Ngữ Văn 10, nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh

đạt của phần Nói – nghe trong Chương trình Ngữ văn 10. Hơn nữa, để có một cứ liệu chính các cho việc triển khai đề tài, chúng tôi cũng đã nghiên cứu cơ sở thực tiễn của vấn đề như: những khó khăn trong quá trình dạy Nói – nghe tại trường Phổ thông hiện nay, thực trạng của việc sử dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học Nói – nghe tại trường Phổ thông hiện nay. Những khảo sát và điều tra cho thấy, một bộ phận không nhỏ giáo viên vẫn chưa có những thay đổi thực sự trong quá trình giảng dạy nói chung và dạy nói - nghe nói riêng. Vì thiếu sự chuyển mình như thế nên trong thực tế, học sinh đang giảm dần sự hứng thú với bộ môn Ngữ Văn và không được phát triển năng lực của mình, nhất là dạy nói – nghe, một hoạt động mới trong cấu trúc bài học môn Ngữ văn. 
1.2. Từ những cơ sở khọc đã nêu, chúng tôi đã nghiên cứu và áp dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược vào việc dạy nói nghe ở các bài 1, 3, 4 sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống. Các biện pháp mà chúng tôi áp dụng trong sáng kiến đều hướng tới việc hình thành kĩ năng nói – nghe một cách chủ động cho học sinh, giúp học sinh phát huy tốt khả năng nói nghe, khả năng tương tác, kết nối cùng bạn bè, thầy cô Đó là một trong những mục tiêu quan trọng của bộ môn Ngữ Văn.Với sáng kiến này, chúng tôi mong muốn giáo viên Ngữ văn sẽ quan tâm để áp dụng cho phần nói – nghe của bài 1, 3, 4 nói riêng và tất cả phần nói – nghe của các bài nói chung.
1.3. Để cho những biện pháp mà chúng tôi xây dựng có thể được áp dụng, đạt kết quả như mong muốn, chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm; tiến hành khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của đề tài. Kết quả thực nghiệm và khảo sát bước đầu cho thấy, việc áp dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược vào dạy phần nói – nghe ở các bài 1, 3, 4 sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống là khả thi, có thể được áp dụng trong phạm vi rộng rãi. Khi áp dụng các biện pháp mà chúng tôi đã trình bày trong sáng kiến cùng với vận dụng linh hoạt các hình thức, kĩ thuật dạy học tích cực khác nữa thì việc dạy phần nói – nghe trong Chương trình GDPT 2018 sẽ có hiệu quả cao, góp phần nâng cao chất lượng môn Ngữ Văn.
2. Đóng góp của đề tài
Qua quá trình triển khai, chúng tôi thấy đề tài đã đóng góp được một số vấn đề như sau
- Tính mới mẻ:Trong đề tài này trên cơ sở khảo sát, thể nghiệm chúng tôi đã đề xuất Vận dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược vào dạy học phần nói và nghe Bài 1,3, 4 Ngữ văn 10 Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Việc vận dụng kĩ thuật và mô hình này vừa giúp giáo viên tổ chức tốt giờ dạy nói nghe, học sinh hứng thú, đảm bảo yêu cầu cần đạt, phát triển được nhiều năng lực, nhất là năng lực nói – nghe. 
- Tính khoa học:Sáng kiến kinh nghiệm sử dụng một cách chính xác các thuật ngữ khoa học, được trình bày, lí giải rõ ràng, hệ thống phù hợp lí luận dạy học nói chung và lí luận dạy Ngữ văn nói riêng. Trong quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi hướng dẫn học sinh thực hiện hoạt động nói và nghe theo đúng nguyên tắc: đảm bảo sự hài hòa giữa cá nhân và tập thể, xuất phát từ quy luật phát triển tâm lý và nhận thức của học sinh, gắn hoạt động nói – nghe với đời sống thực tiễn, đảm bảo mục tiêu giáo dục phổ thông, khai thác được đặc thù bộ môn Ngữ văn và sử dụng linh hoạt, sáng tạo các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực. 
 - Tính hiệu quả: Khi vận dụng các kĩ thuật và mô hình đã trình bày vào giờ dạy nói – nghe hiệu quả thu được rất rõ rệt: làm cho học sinh có hứng thú, có động lực với hoạt động nói - nghe mà quan trọng hơn là học sinh có được nhận thức đúng đắn, sâu sắc về các vấn đề văn học và đời sống xã hội; hình thành góc nhìn đa chiều, tôn trọng các góc nhìn đa chiều về các vấn đề của văn học và đời sống. Hơn nữa, còn là việc hình thành cho học sinh kĩ năng nói – nghe ở bất cứ tình huống nào, môi trường nào trong thực tiễn đời sống. HS trở thành những người nói và nghe một cách chủ động. HS không chỉ được phát triển kĩ năng nói và nghe mà còn có cơ hội để rèn giũa phẩm chất, thái độ, tình cảm, lối sống có văn hóa.
3. Ý nghĩa của đề tài
Với đề tài này, khi thực hiện các kĩ thuật và mô hình đã nêu, GV sẽ phát huy tối đã năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm và những tích lũy về đổi mới phương pháp giảng dạy. Bên cạnh đó, khi biết cách tổ chức, giáo viên sẽ giúp cho học sinh phát huy năng lực tối đa. Bên cạnh đó, giáo viên có thể đánh giá được năng lực học sinh một cách chính xác. Quan trọng hơn, giáo viên không chỉ dạy kĩ năng mà còn định hình được thái độ đúng đắn, phẩm chất tốt đẹp cho học sinh. 
Với học sinh, các em được phát huy tối đa các năng lực của bản thân; thấy hứng thú với bài học; biết nói – nghe một cách hiệu quả; biết đưa văn chương trở về với đời sống; biết lắng nghe, biết cầu thị, biết tôn trọng người khác, biết quản lí cảm xúc, biết tôn trọng những góc nhìn khác biệt, hình thành tư duy phản biện
4. Phạm vi áp dụng
Quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi đã tiến hành thực nghiệm thành công tại trường THPT Nghi Lộc 2 và một số trường THPT trên địa bàn huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An trong năm học 2023 - 2024. Từ kết quả thực nghiệm, chúng tôi khẳng định những biện pháp đưa ra trong đề tài có thể áp dụng dễ dàng trong dạy học phần nói nghe trong chương trình Ngữ văn 10 tại các trường trung học phổ thông hiện nay nhằm phát triển phẩm chất và năng lực học sinh, trong đó có năng lực nói và nghe.
5. Kiến nghị
- Đối với Sở Giáo Dục đào tạo Nghệ An:Cần tăng cường bồi dưỡng để giáo viên có cơ hội cọ xát, trao đổi và tiếp cận cụ thể nhất về các phương pháp dạy học mới, hướng dạy học phát triển năng lực. Cần tổ chức các chuyên đề trao đổi về hiệu quả của việc áp dụng các phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lức nói chung và dạy đọc – hiểu nói riêng. 
- Đối với Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn:Trang bị thêm cơ sở vật chất: máy chiếu, tivi  để đáp ứng cho quá trình dạy học. Tổ chức các hoạt động trải nghiệm, có nguồn kinh phí hỗ trợ.Tổ chức sinh hoạt, trao đổi chuyên môn có chất lượng, hiệu quả. 
- Đối với giáo viên:Cần vận dụng một cách linh hoạt, hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực, cần xây dựng kế hoạch bài học phù hợp với mục tiêu, đối tượng, vận dụng thực tiễn.Cần thay đổi phương pháp dạy học và nội dung kiểm tra đánh giá năng lực người học theo hướng phát triển cả 4 kĩ năng đọc – viết – nói - nghe, gắn với các hoạt động trải nghiệm, các vấn đề của thực tiễn đời sống.
- Đối với học sinh:Tích cực tham gia các hoạt động học tập mà giáo viên yêu cầu. Thường xuyên có ý thức liên hệ các vấn đề của tác phẩm văn chương với thực tiễn và các môn học khác để thấy được tầm quan trọng của việc môn Ngữ văn, từ đó có thêm động lực và hứng thú đối với việc học Văn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Giáo dục đào tạo, Chương trình Giáo dục Phổ thông tổng thể năm 2018
2. Phan Huy Dũng, Bùi Mạnh Hùng, Nguyễn Thị Ngọc Minh, Tài liệu bồi dưỡng giáo viên sử dụng Sách giáo khoa môn Ngữ văn lớp 10, Nxb Giáo dục, 2022.
3. Sách giáo khoa Ngữ Văn lớp 10, Bộ kết nối tri thức với cuộc sống, Tập 1 
4. Sách giáo viên Ngữ Văn lớp 10, Bộ kết nối tri thức với cuộc sống, Tập 1
5. Nguyễn Chí Hòa, Nguyễn Kim Toại, Hoàng Thị Hiền Lương, Kế hoạch bài dạy, Tập một. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2022.
6. Nguyễn Chí Hòa, Nguyễn Kim Toại, Kế hoạch bài dạy, Tập hai. Nxb Đại học Quốc gia Hà Nội, 2022.
PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Phiếu khảo sát
PHIẾU SỐ 1
Phiếu khảo sát về thực trạng ứng dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược khi dạy học phần nói nghe của giáo viên
Họ và tên giáo viên
Giáo viên trường:..
(Thầy cô vui lòng đánh dấu x vào sự lựa chọn của mình)
TT
Nội dung khảo sát
Lựa chọn
1
Mức độ tiếp nhận lí luận về kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược của thầy cô là: (Câu hỏi có thể đánh nhiều lựa chọn)

- Đã từng nghe qua/ đọc qua

- Đã từng nghiên cứu/ đã từng được tập huấn

- Đã từng vận dụng trong dạy học môn mình phụ trách

- Đã vận dụng và có những thành công nhất định

2
Mức độ quan tâm của thầy/ cô về việc vận dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược trong trường THPT:

- Rất quan tâm

- Quan tâm

- Bình thường

- Không quan tâm

3
Thầy cô nghĩ gì về vai trò của kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược trong quá trình dạy học hiện nay:

- Quan trọng

- Không quan trọng

4
Khả năng vận dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học của thầy/ cô là?

- Có khả năng cao

- Có khả năng

- Bình thường

- Ít có khả năng

5
Thầy/cô có gặp khó khăn khi tổ chức dạy học phần Nói – nghe trong Chương trình Ngữ Văn 10?

- Có rất nhiều khó khăn

- Không gặp khó khăn

6
Nếu gặp khó khăn trong quá trình dạy nói – nghe thì đó là những khó khăn nào? Thầy/ cô hãy vui lòng chia sẻ:

- Chia sẻ các khó khăn:
7
Tần suất sử dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược của thầy cô khi dạy phần Nói- nghe trong Chương trình ngữ văn 10?

- Thường xuyên

- Thỉnh thoảng

- Không sử dụng

8
Theo thầy/cô, có cần thiết phải sử dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược khi dạy phần Nói – nghe trong Bài 1, Bài 3, Bài 4 của SGK Ngữ văn 10 bộKết nối tri thức không?

- Rất cần thiết

- Cần thiết

- Không cần thiết

9
Thầy/ cô đã tổ chức hoạt động đánh giá Phần nói – nghe của HS ở Bài 1, Bài 3, Bài 4 của SGK Ngữ văn 10 bộKết nối tri thức như thế nào?

- Đánh giá theo cảm tính

- Đánh giá theo bảng kiểm

- Đánh giá qua quan sát

- Đánh giá qua bảng kiểm và quan sát


PHIẾU SỐ 2
Phiếu khảo sát về thực trạng dạy học phần nói nghe và mong muốn trong việc học tập phần nói nghe của học sinh.
Họ và tên HS:
Học sinh lớp:Trường
(Các em vui lòng đánh dấu x vào sự lựa chọn của mình)
TT
Nội dung khảo sát
Lựa chọn
1
Trong quá trình dạy học các thầy/cô có sử dụng các phương pháp dạy học khác ngoài phương pháp thuyết trình không?

- Thường xuyên

- Thỉnh thoảng
`
- Rất ít khi

- Không bao giờ

2
Các em có quan tâm đến việc thầy/cô đổi mới phương pháp, hình thức giảng dạy không?

- Mức độ rất cao

- Mức độ cao

- Mức độ thấp

- Không quan tâm

3
Ở trường các em, khi thầy/cô sử dụng các phương pháp dạy học mới, các em cảm thấy?

- Rất thích, hào hứng tham gia

- Thích

- Bình thường

- Căng thẳng, mệt mỏi, chán nản

4
Em mong muốn một hình thức học tập môn Ngữ Văn như thế nào, nhất là với phần Nói – nghe?

- Nghe giảng, ghi chép thụ động

- GV sử dụng đa dạng các kĩ thuật dạy học để hướng dẫn HS tương tác, phát biểu, thảo luận, tranh biện

- Được trải nghiệm sáng tạo, được tự mình làm các sản phẩm học tập

- Làm nhiều đề vận dụng, kết nối với thực tiễn đời sống

5
Tần suất tham gia vào các hoạt động học tập của em như: hoạt động nhóm, chủ động phát biểu ý kiến, thực hiện yêu cầu của GV, nêu câu hỏi thắc mắc, chủ động tìm kiếm thông tin liên quan đến bài học như thế nào?

- Thường xuyên

- Thỉnh thoảng

- Không bao giờ

6
Em có thích học nội dung Nói – nghe trong Chương trình Ngữ Văn 10?

- Thích

- Bình thường

- Không thích

7
Khi học phần Nói – nghe trong Chương trình Ngữ văn 10, em gặp khó khăn gì?

- Thiếu sự tự tin, sợ bạn bè trong lớp chê cười

- Khả năng trình bày trước tập thể kém

- Việc chuẩn bị vấn đề thuyết trình

- Tất cả các phương án trên

8
Theo em, có thể khắc phục những khó khăn khi học phần Nói – nghe bằng cách nào?
(Có thể lựa chọn nhiều phương án)

- Tập nói, tập lắng nghe, phản hồi

- GV cần hướng dẫn kĩ, có nhiều cách thức tổ chức hoạt động

- Cần chuẩn bị nội dung trình bày chu đáo, kĩ càng; vận dụng các phương tiện hiện đại

- Tất cả các phương án trên.


PHIẾU SỐ 3:
Phiếu khảo sát về mức độ hứng thú của học sinh khi giáo viên vận dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược vào dạy học phần nói nghe ở Bài 1, 3, 4 sách Ngữ văn 10, Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống
Họ và tên học sinh
Học sinh trường:..
(Các vui lòng đánh dấu x vào sự lựa chọn của mình)
TT
Giải pháp cụ thể
Lựa chọn mức độ
Không hứng thú
Ít hứng thú
Hứng thú
Rất
hứng thú
1
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 1, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh




2
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 3, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh





3
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 4, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh





PHIẾU SỐ 4:
Phiếu khảo sát sự cấp thiết của các giải pháp vận dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược vào dạy học phần nói và nghe Bài 1,3, 4 Ngữ văn 10 Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
Họ và tên giáo viên
Giáo viên trường:..
(Thầy cô vui lòng đánh dấu x vào sự lựa chọn của mình)
TT
Giải pháp cụ thể
Lựa chọn mức độ
Không cấp thiết
1đ
Ít cấp thiết
2đ
Cấp thiết
3đ
Rất
cấp thiết
4đ
1
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 1, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh




2
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 3, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh





3
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 4, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh





PHIẾU SỐ 5:
Phiếu khảo sát sự khả thi của các giải pháp vận dụng kĩ thuật hỏi chuyên gia và mô hình lớp học đảo ngược vào dạy học phần nói và nghe Bài 1,3, 4 Ngữ văn 10 Bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh
Họ và tên giáo viên
Giáo viên trường:..
(Thầy cô vui lòng đánh dấu x vào sự lựa chọn của mình)
TT
Giải pháp cụ thể
Lựa chọn mức độ
Không khả thi
1đ
Ít khả
thi
2đ
Khả
thi
3đ
Rất
khả thi
4đ
1
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 1, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh




2
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 3, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh





3
Vận dụng kĩ thuật “hỏi chuyên gia”, mô hình “lớp học đảo ngược” trong dạy học phần “nói và nghe” của bài 4, sách Ngữ văn 10 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh





PHỤ LỤC 2
Ảnh thực nghiệm
Tiết dạy “Giới thiệu, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm truyện”, 
lớp 10A3
Hình ảnh video bài giảng
Phần lý thuyết "nói và nghe", bài 1,3,4 của giáo viên
Học sinh lớp 10A2, THPT Nghi Lộc 2 thảo luận vấn đề 
“tình yêu học đường nên hay không nên”