SKKN Vận dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học chủ đề “Tích trò sân khấu dân gian” Ngữ Văn Lớp 10 - Chương trình Giáo dục phổ thông 2018

 đã kích thích sự 
hứng thú của các em đối với môn Ngữ văn. 
- Hầu hết học sinh đều nhận thấy kiến thức mà các em lĩnh hội được từ học 
tập theo dự án không phải chỉ từ sự cung cấp và truyền đạt của giáo viên mà đều 
thông qua hình thức làm việc nhóm, hợp tác với các bạn trong lớp. Dạy học dự án 
đã tạo được môi trường học tập tương tác đa chiều. Trong quá trình làm việc nhóm, 
năng lực cộng tác, chia sẻ và năng lực lĩnh hội, đánh giá được củng cố và nâng cao. 
Phát huy được năng lực tự chủ và tự học của học sinh. Khi có được những kĩ năng 
thiết yếu của xã hội hiện đại này, học sinh sẽ trở thành con người năng động, tự tin. 
Như vậy, dạy học dự án hoàn toàn có khả năng vận dụng vào hoạt động dạy 
học môn Ngữ văn trong trường Trung học phổ thông ở Việt Nam và nếu được vận 
dụng một cách phù hợp, sáng tạo thì sẽ tạo được nhiều hứng thú cho học sinh; phát 
huy tính tích cực, chủ động của học sinh trong học tập, hình thành các năng lực tự 
chủ và tự học và góp phần đa dạng hóa các phương pháp dạy học Ngữ văn theo xu 
hướng hội nhập quốc tế. 
Bảng 3.7. Thang đo thái độ hứng thú học tập với phương pháp dạy học dựa trên dự 
án kết hợp ứng dụng CNTT. 
Hiệu quả có thể mang lại 
Mức độ (%) 
Nhiều 
Có nhưng 
không đáng kể 
Không 
Nội 
dung 
kiến 
thức 
- Nội dung bài học được mở rộng, 
phong phú hơn và gắn liền với thực 
tiễn cuộc sống 
- Kiến thức được lĩnh hội dựa trên 
việc ứng dụng ngay lý thuyết được 
học vào thực tiễn nên được lưu giữ 
sâu hơn 
- Các đơn vị kiến thức được hình 
thành một cách năng động thông qua 
việc xâu chuỗi với nhiều môn học 
90% 
100% 
90% 
10% 
............ 
10% 
.......... 
............ 
Về 
năng 
lực 
tư duy 
và 
kĩ 
- Phát triển kĩ năng tự học, tự định 
hướng và xử lý các vấn đề phức tạp 
(Học sinh được tự đề xuất, lựa chọn 
vấn đề nghiên cứu và tự tiến hành 
các công việc) 
- Rèn luyện các kĩ năng thu thập và 
xử lí thông tin và kĩ năng công nghệ 
100% 
90% 
........... 
.............. 
10% 
............... 
.......... 
.......... 
.......... 
......... 
43 
năng thông tin 
- Kĩ năng làm việc nhóm (sự cộng 
tác, chia sẻ, biết lắng nghe và lĩnh 
hội,...) 
- Phát triển kĩ năng tư duy sáng tạo 
và giải quyết vấn đề ( trong thiết kế 
sản phẩm dự án và trình diễn sản 
phẩm ấy ) 
- Nâng cao kĩ năng thuyết trình và 
khả năng giao tiếp 
90% 
100% 
90% 
10% 
.............. 
10% 
Về 
hứng 
thú 
học tập 
Nội dung học tập gắn với sở thích, 
nhu cầu của người học nên dễ hình 
thành ở học sinh hứng thú học tập 
tạo ra bầu không khí học tập cởi mở, 
thoải mái 
100% 
............. 
.......... 
3.2.3.4. Kết quả theo dõi và quan sát trực tiếp học sinh trong quá trình 
thực nghiệm. 
Qua quá trình giảng dạy thực nghiệm sư phạm ở trường THPT Đô Lương 2, 
tỉnh Nghệ An kết hợp quá trình theo dõi tôi nhận thấy: 
Đối với các lớp thực nghiệm dạy học theo phương pháp dạy học dựa trên dự 
án kết hợp ứng dụng CNTT đa số HS đều tự giác tham gia vào hoạt động học tập, 
các em tỏ ra rất hứng thú và tham gia hoạt động tích cực, có những em học sinh 
trong lớp truyền thống rất ít khi tham gia xây dựng bài cũng trở nên rất hứng thú 
đóng góp ý kiến tạo cho không khí lớp học sôi nổi hơn, học sinh nắm kiến thức 
một cách vững chắc, phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học 
sinh. Bên cạnh đó các em còn rèn luyện được các kỹ năng mềm như kỹ năng giao 
tiếp; kỹ năng diễn xuất; kỹ năng lắng nghe tích cực; kỹ năng hợp tác; kỹ năng quản 
lý thời gian; kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin; kỹ năng giải quyết vấn đề... 
Đối với lớp đối chứng có trình độ tương tự như lớp thực nghiệm đa số các 
em chủ yếu lắng nghe, không tỏ ra hứng thú trong quá trình học, ít tham gia xây 
dựng bài. Không khí học tập trong lớp trầm lắng. Học sinh không có hoặc có thì 
rất hạn chế các tri thức về khả năng giải quyết vấn đề, khả năng quan sát sự kiện 
cũng như việc phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của các em còn hạn chế. 
3.3. Kết luận thực nghiệm 
Thực tiễn việc thực hiện phương pháp dạy học dựa trên dự án kết hợp ứng 
dụng CNT trong dạy học cho HS lớp 10 ở trường THPT Đô Lương 2 đã mang lại 
hiệu quả tốt trong học tập. Trong mỗi hoạt động của dạy học dựa trên dự án kết 
hợp ứng dụng CNTT đã thiết kế, tổ chức cho HS tham gia các hoạt động, phát 
hiện, khám phá, giải quyết vấn đề, nghiên cứu giải pháp, củng cố khắc sâu kiến 
thức... và tự học để hoàn thành nhiệm vụ học tập. Học sinh đã chủ động việc học 
tập của mình, dẫn đến có sự tìm tòi sáng tạo, từ đó có niềm say mê, hứng thú trong 
44 
học tập và tự nghiên cứu. Bài học được xây dựng theo dự án giúp HS phát triển 
được phẩm chất, năng lực, khám phá tri thức và vận dụng những kiến thức đã học 
vào giải quyết vấn đề thực tiễn. Cụ thể: 
Qua hoạt động học tập các giờ học Ngữ văn thực hiện theo dự án kết hợp với 
CNTT các em biết chủ động quan tâm tới nhiệm vụ học tập, có tinh thần trách 
nhiệm cao trong mọi hoạt động hợp tác, có khả năng ứng dụng CNTT vận dụng 
nhiều phần mềm công nghệ làm những video thiết kế nội dung bài học. Các em tự 
biết nhìn nhận rõ hơn những điểm mạnh, điểm yếu của mình, tự đặt mục tiêu cho 
bản thân để phát huy khả năng, sự sáng tạo trong các bài tập nhóm. Biết cách nhận 
xét, khuyến khích và đánh giá kết quả học tập của nhóm bạn, cá nhân khác, nhóm 
mình và bản thân. Các em thẳng thắn trình bày chính kiến, đề xuất cách làm việc 
với GV, thường xuyên tương tác và hoàn thành đúng thậm chí sớm hơn thời hạn 
GV giao. Tạo được nhiều sản phẩm phong phú, sinh động để thể hiện nội dung bài 
học như: powerpoint đẹp, video diễn kịch hấp dẫn, hình ảnh Infographic, các mô 
hình sản phẩm  
Trong quá trình thực hiện đề tài, GV đã rèn luyện cho HS những tri thức 
phương pháp để HS biết cách lựa chọn các tài liệu học tập, tìm những thông tin, 
những nguồn tài liệu trên Internet, biết cách suy luận để tìm tòi và phát hiện những 
cách giải quyết vấn đề mới, rèn luyện cho HS các thao tác tư duy như phân tích, 
tổng hợp, so sánh, khái quát hoá... để dần hình thành và phát triển tiềm năng sáng 
tạo, hình thành và phát huy được kĩ năng tích hợp trong quá trình học và làm bài. 
Các em học tập hào hứng hơn, tích cực, chủ động và sáng tạo kể cả khi luyện tập 
hay làm bài kiểm tra cũng có thái độ nghiêm túc, tích cực hơn. Nhờ vậy kết quả 
học tập được cải thiện rõ rệt. Có thể nhận thấy kết quả và thái độ học tập bộ môn, 
thái độ sống của HS được nâng cao theo chiều hướng tích cực, tiến bộ, luôn biết nỗ 
lực khắc phục khó khăn, nhìn nhận mọi vấn đề với tinh thần trách nhiệm cao. 
Vận dụng phương pháp dạy học theo dự án kết hợp với ứng dụng CNTT 
trong dạy học đã giúp bản thân GV dạy tìm được hứng thú và nâng cao được vai 
trò, vị trí nghề nghiệp của mình. Nhờ ứng dụng các phần mềm trong thiết kế và 
trình chiếu bài giảng không chỉ giúp GV nâng cao chất lượng giảng dạy mà còn 
tăng hứng thú, niềm yêu thích của HS với môn Ngữ văn và kết quả học tập của HS 
cũng khả quan hơn. Với quy trình và cấu trúc kế hoạch dạy học được đề xuất trong 
nghiên cứu, GV có thể vận dụng linh hoạt vào thiết kế các bài học, chủ đề khác 
nhau trong môn Ngữ văn. Nâng cao hiệu quả GD trong nhà trường phổ thông, 
hướng tới thực hiện tốt mục tiêu GD đã đề ra, đáp ứng yêu cầu của Chương trình 
giáo dục phổ thông mới 2018. Tuy nhiên, để phương pháp này phát huy hiệu quả 
thì GV cần phải xây dựng được nguồn tài liệu học tập phong phú, đa dạng nhằm 
kích thích động cơ tự học của HS; sử dụng quy trình dạy học hợp lí, linh hoạt; lưu 
ý về điều kiện sử dụng máy tính, điện thoại thông minh có kết nối internet của HS 
để quá trình học tập đạt hiệu quả tối ưu 
45 
PHẦN III – KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 
1. Kết luận 
Qua triển khai đề tài “Vận dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án kết 
hợp ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học chủ đề “Tích trò sân khấu dân 
gian” Ngữ văn lớp 10 - Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, tôi đã đưa ra và 
giải quyết các vấn đề sau: 
- Tôi đã làm rõ đặc điểm bản chất của dạy học dự án; ưu điểm, hạn chế của 
nó đồng thời chỉ ra được vai trò của giáo viên và học sinh; đặc biệt có nhấn mạnh 
đến vai trò của học sinh trong hoạt động chuẩn bị bài cho giờ học Ngữ văn. Đồng 
thời, thấy được hiệu quả thiết thực khi vận dụng kết hợp các ứng dụng CNTT trong 
quá trình thực hiện dự án. 
- Trên cơ sở bộ tiêu chí điều kiện để vận dụng dạy học dự án, chúng tôi tiến 
hành phân tích các dạng bài học của môn Ngữ văn chương trình GDPT 2018 và 
nhận thấy có hai khả năng vận dụng dạy học dựa trên dự án được coi là mang tính 
khả thi hơn cả: vận dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án trong các giờ học 
bình thường và vận dụng dạy học dựa trên dự án trong các chủ đề . Với quan điểm 
này, dựa trên tiến trình chung của dạy học dựa trên dự án, chúng tôi trình bày quy 
trình vận dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án trong dạy học chủ đề “Tích trò 
sân khấu dân gian” (Bài 5 – Ngữ văn 10 tập một – KNTT) 
- Chúng tôi tiến hành thực nghiệm sư phạm tổ chức áp dụng phương pháp 
dạy học dựa trên dự án kết hợp ứng dụng CNTT trong “Tích trò sân khấu dân gian” 
cho học sinh lớp 10 Trường THPT Đô Lương 2. Quá trình thực nghiệm đã chứng 
tỏ tính khả thi và tính cấp thiết của phương pháp dạy học dựa trên dự án kết hợp 
ứng dụng CNTT trong dạy học chủ đề “Tích trò sân khấu dân gian” Ngữ văn 10 –
CTGDPT 2018. Phương pháp này thực sự tạo được hứng thú cho các em khi tiếp 
cận những thể loại văn học dân gian – những di sản quý báu của cha ông để lại . 
Tuy nhiên, thực nghiệm sư phạm mới chỉ được tiến hành một lần nên việc đánh 
giá hiệu quả của đề tài còn chưa có tính khái quát. Tôi sẽ tiếp tục thực nghiệm trên 
diện rộng hơn để có thể áp dụng dạy học dựa trên dự án kết hợp ứng dụng CNTT 
vào nhiều bài học, nhiều chủ đề ở các khối học. 
Đề tài được nghiên cứu và thực hiện một cách khách quan, khoa học, sử 
dụng số liệu chính xác, đã được khảo sát, có cơ sở lý luận và thực tiễn đầy đủ, rõ 
ràng, phù hợp với thực trạng dạy học. Đề tài được trình bày có tính hệ thống, theo 
quy định về viết sáng kiến kinh nghiệm, lập luận rõ ràng, chặt chẽ, lôgíc. 
2. Ý nghĩa của đề tài 
Đề tài được áp dụng lần đầu tiên trong chương trình GDPT 2018 vì vậy đã 
góp phần đáp ứng được yêu cầu đổi mới của chương trình, phù hợp với xu thế của 
thời đại. Đề tài có ý nghĩa giúp cho người dạy và người học văn thay đổi cách dạy, 
cách học của mình. Giải pháp mà tôi áp dụng trong đề tài là giải pháp phát triển rất 
46 
nhiều năng lực, phẩm chất cho học sinh, tạo tâm thế tiếp nhận và có đủ tri thức nền 
để tham gia hoạt động đọc – nghe – nói – viết một cách tự tin, sáng tạo và hiệu 
quả; từ đó phát hiện và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu dự thi học sinh giỏi môn 
Ngữ văn. Đồng thời, giáo viên có thể phát hiện và bồi dưỡng một số em có năng 
khiếu diễn xuất, định hướng nghề nghiệp cho các em sau này. 
3. Khuyến nghị 
Qua nghiên cứu và thực hiện đề tài này, tôi có những khuyến nghị sau: 
 * Đối với giáo viên: 
Thứ nhất, vận dụng phương pháp dạy học dựa trên dự án kết hợp ứng dụng 
CNTT vào chủ đề “Tích trò sân khấu dân gian” đã phát huy vai trò trung tâm thực 
hiện nhiệm vụ học tập của học sinh, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, tạo ra các 
sản phẩm có thể giới thiệu. Các nhiệm vụ học tập được học sinh thực hiện theo 
nhóm với tính tự giác, tự lực cao. 
Thứ hai, giáo viên phải là người quan sát, nhận xét, góp ý để đánh giá ngay 
trong quá trình hoạt động thực tiễn, dựa trên các biểu hiện cụ thể về phương thức 
chứ không chỉ dựa vào kết quả hoạt động cuối cùng của học sinh. 
Thứ ba, giáo viên cần có năng lực, kỹ năng khi ứng dụng các phần mềm dạy 
học 
Thứ tư, cần thu hút sự tham gia, phối hợp, liên kết nhiều lực lượng giáo dục 
trong và ngoài nhà trường như: giáo viên chủ nhiệm, cha mẹ học sinh...tham gia hỗ 
trợ hoạt động với học sinh. 
Thứ năm, cần sử dụng nhiều phương pháp khác nhau khi tổ chức hoạt động 
vận dụng phương pháp dự án vào hoạt động chuẩn bị bài để tránh nhàm chán, thu 
hút được toàn thể học sinh tham gia. 
Thứ sáu, đổi mới hình thức kiểm tra đánh giá, nội dung kiểm tra cần chú 
trọng đến thực tiễn của kiến thức mà các em đã được học. 
Thứ bảy, giáo viên cần phải có tinh thần trách nhiệm cao, yêu nghề, tích cực 
tự học, tự bồi dưỡng để trau dồi chuyên môn nghiệp vụ, thường xuyên đổi mới 
phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh. 
Thứ tám, giáo viên và học sinh cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và chu đáo khi 
lên kế hoạch tổ chức thực hiện dự án. 
- Đối với học sinh: phải thấy được vai trò của môn Văn trong việc giáo dục 
nhân cách và bồi dưỡng tâm hồn con người, thấy được giá trị của những di sản cha 
ông để lại. Từ đó, có thái độ học tập đúng đắn với môn học, cần nâng cao tinh thần 
chủ động, tự học, tự sáng tạo, tìm tòi. Có trách nhiệm trong việc giữ gìn và phát 
huy giá trị văn học dân gian. 
- Đối với tổ chuyên môn và các cấp quản lý: Cần có sự đầu tư về cơ sở vật 
chất và các phương tiện dạy học, trang thiết bị hiện đại để dạy học dự án đạt được 
47 
hiệu quả tối ưu. Các ban ngành giáo dục cần quan tâm nhiều hơn nữa đến bộ môn 
Văn, tiếp tục có những đợt tập huấn, chuyên đề về cách dạy học để phát triển năng 
lực tự chủ và tự học cho học sinh theo tinh thần của đổi mới dạy học hiện nay của 
Bộ Giáo dục và Đào tạo. Cần tiếp tục phát huy hình thức kiểm tra đánh giá theo 
hướng đánh giá năng lực người học là chủ yếu. Nhà trường tăng cường các câu lạc 
bộ Văn học để học sinh có dịp mở rộng hiểu biết văn chương, giúp các em có hứng 
thú học Văn nhiều hơn, đạt kết quả cao hơn. 
48 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bùi Mạnh Hùng ( Chủ biên -2022), Ngữ văn 10, tập một – KNTT. Nxb giáo 
dục Việt Nam. 
2. Bộ GD –ĐT ( 2020), chương trình ETEF, tài liệu hướng dẫn bồi dưỡng giáo 
viên phổ thông cốt cán. Mô đun 2, sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát 
triển phẩm chất, năng lực học sinh THPT môn Ngữ Văn. 
3. Bộ giáo dục và đào tạo, Tài liệu bồi dưỡng giáo viên phổ thông đại trà. 
4.Nguyễn Thị Phương Hoa- Võ Thị Bảo Ngọc. Tình hình vận dụng phương pháp 
project trong dạy học ở trường Đại học Ngoại Ngữ- Đại học Quốc gia Hà Nội. 
Nxb Đại học Quốc Gia Hà Nội, 2004. 
5. Phạm Toàn. Công nghệ dạy văn. Nxb Lao động, 2006. 
6. Đỗ Ngọc Thống (2004), “Đổi mới nội dung và hình thức kiểm tra đánh giá môn 
Ngữ văn”, Tạp chí Dạy và Học ngày nay, số 9 tháng 4 năm 2004, tr. 15- 17. 
7. Phạm Đức Quang (2004), “Về phương pháp dạy học tích cực & dạy học theo 
dự án”, Tạp chí Dạy và Học ngày nay, số 3 tháng 4 năm 2004, tr. 10- 17. 
8. Đỗ Hương Trà (2007), “Dự án và tiến trình thực hiện”, Tạp chí giáo dục số 157 
kỳ 1 tháng 3 năm 2007, tr. 12- 14. 
9. Nguyễn Thị Diệu Thảo- Nguyễn Văn Cường (2004), “Dạy học theo dự án- 
một phương pháp có chức năng kép trong đào tạo giáo viên”, Tạp chí giáo dục, số 
80 (4/ 2004), tr. 15- 17. 
10. Các trang web có liên quan 
 (các từ khóa : méthode, pédagogie, pédagogie active, 
pédagogie de project, project,...).