SKKN Vận dụng phương pháp trò chơi nhằm phát triển năng lực hợp tác cho học sinh trong dạy học bài “Sức hấp dẫn của truyện kể”, Ngữ Văn 10

c 
- Tập truyện được sáng tác 
vào khoảng nửa đầu thế kỉ 
XVI theo thể loại truyền kì. 
- Truyền kì là một thể loại 
văn học có nguồn gốc từ 
Trung Quốc, phát triển mạnh 
vào đời nhà Đường. 
- Tác phẩm gồm 20 truyện, 
được viết bằng chữ Hán với 
hình thức văn xuôi xen lẫn 
thơ, ca, từ, biền văn; cuối 
mỗi truyện đều có lời bình. 
XIX 
+ GV quan sát, khích lệ HS. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
+ Tổ chức trao đổi 
+ HS nhận xét lẫn nhau. 
Bước 4: Đánh giá, kết luận: GV- nhận xét câu trả 
lời của HS và chuẩn kiến thức. 
GV: Em đã biết được những điều gì về Chuyện 
chức Phán sự đền Tản Viên? 
TT2: Tìm hiểu văn bản “Chuyện chức Phán sự 
đền Tản Viên” 
Bước 1: GV giao nhiệm vụ 
- GV hướng dẫn cách đọc 
+ Xác định bố cục của Chuyện chức phán sự đền 
Tản Viên? 
- GV chia lớp thành 4 nhóm chơi trò chơi “ Cùng 
nhau vượt thác” 
 Dựa vào bức ảnh sau, trong vòng 1 phút các đội 
thảo luận và sắp xếp các bức tranh trên theo đúng 
trình tự cốt truyện và cử đại diện tóm tắt ngắn gọn 
tác phẩm “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”? 
Đội trình bày sản phẩm đúng và nhanh nhất sẽ là 
đội chiến thắng. 
Bước 2:Thực hiện nhiệm vụ 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
Bước 4: Đánh giá, kết luận: GV tổng hợp ý kiến, 
chuẩn kiến thức. 
b. Chuyện chức Phán sự đền 
Tản Viên 
- Xuất xứ: Được trích từ tập 
truyện Truyền kì mạn lục của 
Nguyễn Dữ. 
- Đọc 
- Bố cục: 4 phần 
- Tóm tắt văn bản 
XX 
GV cung cấp cho HS rubric đánh giá kĩ năng 
TTVB 
TT3: Hướng dẫn hs tìm hiểu nhân vật Ngô Tử Văn 
 Sự xuất hiện gián tiếp của nhân vật 
Bước 1. Chuyển giao nhiệm vụ: 
- Yêu cầu HS đọc phần mở đầu truyện và trả lời 
câu hỏi 
 - Nhân vật Ngô Tử Văn được giới thiệu như thế 
nào? Nhận xét về cách giới thiệu đó. 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
Bước 4: Đánh giá, kết luận 
GV nhận xét, chuẩn kiến thức. 
 Sự xuất hiện trực tiếp của nhân vật 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
Các nhóm hoàn thành phiếu HT số 1,2,3,4 về nhân 
vật Ngô Tử Văn. 
GV chia lớp thành 04 nhóm: 
- Nhóm 1: Ngô Tử Văn đốt đền 
- Nhóm 2: Ngô Tử Văn gặp gỡ hồn ma tên Bách 
hộ họ Thôi và gặp Thổ công 
- Nhóm 3: Ngô Tử Văn bị đưa xuống cõi âm 
- Nhóm 4: Nghệ thuật xây dựng nhân vật 
Thời gian làm việc nhóm: 05 phút 
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
(Có thể dùng giấy A0 để làm phiếu) 
Kết hợp kĩ thuật khăn trải bàn 
II. Đọc - hiểu văn bản 
1. Nhân vật Ngô Tử Văn 
a. Sự xuất hiện gián tiếp của 
nhân vật 
- Ngô Tử Văn xuất hiện ở 
phần mở đầu của câu chuyện 
b. Sự xuất hiện trực tiếp của 
nhân vật 
* Sự kiện 1: NTV đốt đền 
* Sự kiện 2: Cuộc gặp gỡ với 
tên hung thần 
 * Sự kiện 3: Cuộc gặp gỡ 
với Thổ công 
- Sự kiện 
- Thổ công 
- Ngô Tử Văn: thẳng thắn 
- Nhận xét về nhân vật Tử 
Văn: 
+ Ngô Tử Văn là một kẻ sĩ 
đầy bản lĩnh, không khiếp sợ 
trước gian tà mà luôn bình 
tĩnh, sáng suốt, mưu trí, 
muốn biết rõ về kẻ thù, để 
tính kế đối phó. Đây là cơ sở 
để có thể giành chiến thắng. 
+ Ngô Tử Văn quyết tâm đấu 
tranh chống lại cái ác đến 
cùng. 
XXI 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
- Các nhóm cử đại diện báo cáo sản phẩm. 
- HS lắng nghe và đặt câu hỏi phản biện 
Dự kiến: 
+ Với nhóm 1: Hành động đốt đền của Ngô Tử 
Văn có phải là biểu hiện của người trẻ nông nổi, 
nóng vội, hung hăng, nhất thời, hiếu thắng không? 
Vì sao? 
+ Với nhóm 2: Bị tên hung thần giả danh cư sĩ 
buộc tội, đe dọa, đòi dựng trả lại đền, tại sao Ngô 
Tử Văn vẫn không hề run sợ? 
+ Với nhóm 3: Sự giúp sức của Thổ thần đối với 
Ngô Tử Văn có phải là yếu tố quyết định chiến 
thắng của Ngô Tử Văn không? Tại sao? 
Bước 4: Đánh giá, kết luận: 
- GV nhận xét thái độ và kết quả làm việc của một 
số nhóm tiêu biểu, chỉ ra những ưu điểm và hạn 
chế trong hoạt động nhóm của HS. 
- Chuẩn kiến thức và chuyển dẫn sang mục sau. 
TT: Hướng dẫn HS đọc hiểu về chiến thắng cuối 
cùng: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV: Chiến thắng của Ngô Tử Văn nói lên điều gì? 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
HS trao đổi theo cặp đôi 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
GV gọi đại diện một số cặp chia sẻ 
HS lắng nghe và phản hồi 
Bước 4: Đánh giá, kết luận: 
GV nhận xét, chuẩn kiến thức. 
TT: Hướng dẫn HS đọc hiểu về chi tiết người đi 
đường gặp Tử Văn ngồi trên “xe quan Phán sự” 
và việc người đời sau truyền nhau về “nhà quan 
Phán sự” 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
* Sự kiện 4: Ngô Tử Văn bị 
đưa xuống cõi âm 
- Sự kiện 
- Nhận xét về nhân vật Tử 
Văn 
+ Thái độ đó có được chủ 
yếu là do sự dũng cảm, cứng 
cỏi trong bản tính củaTử 
Văn. 
 + Thái độ đó có được xuất 
phát từ khát vọng muốn thực 
thi công lí, cũng là khát vọng 
chung của nhân dân, biến 
thành quyết tâm sắt đá để 
từng bước vạch mặt tên hung 
thần, đòi lại công lí. 
->Nhân vật được khắc họa 
qua ngôn ngữ đối thoại trực 
tiếp 
c. Chiến thắng cuối cùng 
- Diệt trừ tận gốc cái ác, diệt 
trừ tận gốc thế lực xâm lược 
tàn bạo. mang lại an lành cho 
nhân dân. 
- Khôi phục lại danh vị cho 
vị Thổ thần nước Việt. 
- Bản thân Tử Văn được 
thưởng công xứng đáng 
=>Khẳng định đạo lí: ở hiền 
gặp lành, gieo nhân nào gặp 
quả ấy. 
d. Chi tiết người đi đường 
gặp Tử Văn ngồi trên “xe 
quan Phán sự” và việc người 
đời sau truyền nhau về “nhà 
quan Phán sự” 
XXII 
GV: Sáng tạo chi tiết người đi đường gặp Tử Văn 
ngồi trên “xe quan Phán sự” và việc người đời 
sau truyền nhau về “nhà quan Phán sự”, tác giả 
muốn nhấn mạnh điều gì? 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
Bước 4: Đánh giá, kết luận 
GV nhận xét, chuẩn kiến thức. 
TT: Hướng dẫn HS đọc hiểu về lời bình cuối 
truyện 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV: Ai là người đưa ra lời bình? Nêu quan niệm 
về kẻ sĩ được thể hiện trong lời bình cuối truyện. 
Em có đồng tình với quan niệm đó không? Vì sao? 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 
HS làm việc cặp đôi: 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
Bước 4: Đánh giá, kết luận: 
GV nhận xét, chuẩn kiến thức. 
TT: Hướng dẫn hs đọc hiểu bức tranh hiện thực và 
tiếng nói phê phán 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV: Qua thế giới thần linh, ma quỷ trong truyện, 
tác giả đã phản ánh hiện thực nào, phê phán đối 
tượng nào? 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
Bước 4: Đánh giá, kết luận 
TT: Hướng dẫn HS tổng kết 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
GV: Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của 
Chuyện chức Phán sự đền Tản Viên? Nhận xét về 
- Tác giả muốn nhấn mạnh: 
+ Con người làm việc vì lẽ 
phải, vì chính nghĩa sẽ được 
lưu danh muôn đời 
+ Uớc mơ của nhân dân về 
công lí; niềm tin về những 
tấm gương cương trực, dũng 
cảm, chí công vô tư, luôn vì 
bình yên và hạnh phúc của 
nhân dân mà thực thi nhiệm 
vụ. 
e. Lời bình cuối truyện 
- Lòng cảm phục và thái độ 
ngợi ca của Nguyễn Dữ đã 
được thể hiện một cách trực 
tiếp trong lời bình cuối 
truyện. 
- Lời bình cuối truyện cho 
người đọc hiểu được quan 
niệm về kẻ sĩ của tác gi 
2. Bức tranh hiện thực và 
tiếng nói phê phán 
- Bức tranh hiện thực 
- Tiếng nói phê phán 
=>Bài học răn dạy dành cho 
những người nắm chức 
quyền trong tay: phải công 
tâm và làm việc có hiệu quả. 
III. Tổng kết 
1. Đặc sắc nghệ thuật 
2. Giá trị nội dung 
3. Lưu ý khi đọc hiểu truyện 
truyền kì: 
XXIII 
đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của truyện? Nội 
dung, ý nghĩa của văn bản? 
Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
Bước 4: Đánh giá, kết luận 
- GV tổng hợp ý kiến, chuẩn kiến thức, rút ra kĩ 
năng đọc hiểu văn bản truyện truyền kì 
Đọc hiểu nội dung 
Đọc hiểu hình thức 
Liên hệ, so sánh, kết nối 
3. Hoạt động 3: Luyện tập 
a. Mục tiêu: HS hiểu được kiến thức trong bài học để thực hiện bài tập giáo viên 
giao. 
b. Tổ chức thực hiện: 
Bước 1: GV giao nhiệm vụ: GV chia lớp thành 4 nhóm tổ chức “Trò chơi hộp quà 
may mắn” 
Câu 1: Ngô Tử văn được miêu tả là người có tính cách như thế nào? 
Câu 2: Vì sao Ngô Tử Văn đốt đền? 
Câu 3: Hành động đốt đền của Nô Tử Văn có ý nghĩa gì? 
Câu 4: Kết cục của hồn ma tướng giặc? 
Câu 5: Tác phẩm ngụ ý phê phán điều gì? 
Câu 6: Ý nghĩa của tác phẩm? 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS suy nghĩ, làm việc cá nhân để hoàn thành nhiệm 
vụ. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
Câu 1: Tính cách của Ngô Tử Văn khảng khái, cương trực, nóng nảy. 
Câu 2: Tức giận trước sự tác oai tác quái của hồn ma tên tướng giặc, muốn ra tay trừ 
hại cho nhân dân, mang lại cuộc sống yên bình cho nhân dân 
Câu 3: Ý Nghĩa: Vùa thể hiện sự khảng khái, chính trực, dũng cảm vì dân trừ hại, 
Vừa thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ, bảo vệ thổ thần nước Việt. 
Câu 4: Bị đày xuống ngục Cửu U, mộ thì bị nỏ tan tành. 
Câu 5: Phê phán nững kẻ hung ác, xảo quyệt, tham lam, hại dân 
Phê phán những iện tượng bất công, sự quan liêu từ cõi âm đến cõi trần. 
Câu 6: Đề cao tinh thần khảng khái, cương trục, dám đấu tranh chóng lại cái ác của 
Ngô Tử Văn. Qua đó, thể hiện niềm tin vào công lí, chính nghĩa nhất định sẽ thắng 
gian tà. 
- GV cung cấp công cụ bảng kiểm đánh giá hoạt động nhóm: 
XXIV 
RUBRIC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THẢO LUẬN NHÓM 
TIÊU 
CHÍ 
CẦN C GẮNG 
(0 – 4 điểm) 
ĐÃ LÀM T T 
(5 – 7 điểm) 
RẤT XUẤT SẮC 
(8 – 10 điểm) 
Hình 
thức 
(2 
điểm) 
0 điểm 
Bài làm còn sơ sài, 
trình bày cẩu thả 
Sai lỗi chính tả 
1 điểm 
Bài làm tương đối đầy 
đủ, chỉn chu 
Trình bày cẩn thận 
Không có lỗi chính tả 
2 điểm 
Bài làm tương đối đầy 
đủ, chỉn chu 
Trình bày cẩn thận 
Không có lỗi chính tả 
Có sự sáng tạo 
Nội 
dung 
(6 
điểm) 
1 - 3 điểm 
Chưa trả lời đúng câu 
hỏi trọng tâm 
Không trả lời đủ hết 
các câu hỏi gợi dẫn 
Nội dung sơ sài mới 
dừng lại ở mức độ biết 
và nhận diện 
4 – 5 điểm 
Trả lời tương đối đầy 
đủ các câu hỏi gợi dẫn 
Trả lời đúng trọng 
tâm 
Có ít nhất 1 – 2 ý mở 
rộng nâng cao 
6 điểm 
Trả lời tương đối đầy đủ 
các câu hỏi gợi dẫn 
Trả lời đúng trọng tâm 
Có nhiều hơn 2 ý mở 
rộng nâng cao 
Có sự sáng tạo 
Hiệu 
quả 
nhóm 
(2 
điểm) 
0 điểm 
Các thành viên chưa 
gắn kết chặt chẽ 
Vẫn còn trên 2 thành 
viên không tham gia 
hoạt động 
1 điểm 
Hoạt động tương đối 
gắn kết, có tranh luận 
nhưng vẫn đi đến 
thống nhát 
Vẫn còn 1 thành viên 
không tham gia hoạt 
động 
2 điểm 
Hoạt động gắn kết 
Có sự đồng thuận và 
nhiều ý tưởng khác biệt, 
sáng tạo 
Toàn bộ thành viên đều 
tham gia hoạt động 
-GV cung cấp Rubric đánh giá năng lực hợp tác khi hoạt động nhóm của HS 
Nhóm:.............................................. 
Tiêu chí HS1 HS2 HS3 HS4 HS5 
1.Thực 
hiện các 
nhiệm vụ 
để đạt 
được mục 
Không thực hiện được nhiệm vụ để 
đạt được mục tiêu của nhóm. 
Hiểu được cam kết chung của nhóm 
nhưng không thực hiện nhiệm vụ 
phân công. 
XXV 
tiêu chung 
của nhóm 
Tuân thư, giám sát cam kết chung của 
nhóm và tích cực thực hiện nhiệm vụ 
được phân công. 
Tích cực hỗ trợ nhóm xác định mục 
tiêu nhóm và tích cực tham gia các 
hoạt động của nhóm để đạt được mục 
tiêu đó. 
2. Thực 
hiện các 
kĩ năng 
liên 
kết,phối 
hợp vớ 
các học 
sinh khác 
trong 
nhóm một 
cách hiệu 
quả 
Không tham gia hoạt động nhóm, 
thậm chí thể hiện ý tưởng và ý kiến 
không phù hợp với các thành viên 
khác trong nhóm 
Tham gia hoạt động nhóm một cách 
tích cực. Thể hiện ý tưởng và ý kiến 
một cách phù hợp với các thành viên 
khác trong nhóm 
Chủ động tạo ra sự tương tác trong 
nhóm và thể hiện các ý tưởng cũng 
như ý kiến một cách phù hợp với các 
thành viên khác trong nhóm. 
3. Đóng 
góp cho 
sự duy trì, 
phát triển 
của nhóm 
Không cố gắng xác định các thay đổi 
cần thiết trong hoạt động, kể cả khi đã 
được chỉ định hoặc từ chối cùng làm 
việc để tiến hành các thay đổi 
Khi được chỉ định xác định các thay 
đổi cần thiết trong hoạt động, kể cả 
khi đã được chỉ định và rất ít khi cùng 
làm việc để tiến hành các thay đổi 
Giúp cả nhóm xác định các thay đổi 
cần thiết trong quá trình hoạt động và 
cùng làm việc để tiến hành các thay 
đổi 
Tích cực, chủ động cả nhóm cùng xác 
điịnh các thay đổi cần thiết trong quá 
trình hoạt động và cùng làm việc để 
tiến hành các thay đổi 
XXVI 
4. Đảm 
bảo các 
vai trò 
khác nhau 
trong 
nhóm một 
cách hiệu 
quả 
Giúp cả nhóm xác điịnh các thay đổi. 
Từ chối cơ hội hoặc từ chối yêu cầu 
thể hiện vai trò trong nhóm 
Có cố gắng thể hiện nhiều hơn một 
vai trò trong nhóm nhưng không mấy 
thành công với vai trò thứ hai 
Thể hiện hai vai trò trong nhóm một 
cách hiệu quả 
Thể hiện đa dạng vai trò trong nhóm 
một cách hiệu quả 
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét và cho điểm HS. 
4. Hoạt động 4: Vận dụng 
1. Mục tiêu: 
HS hiểu được kiến thức trong bài học để vận dụng vào thực tế. 
2. Nội dung: 
HS làm việc nhóm thực hiện bài tập dự án. Thời gian:1 tuần 
3. Sản phẩm: bài tập dự án. 
4. Tổ chức thực hiện: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: (GV tổ chức trò chơi “Sắm vai”) 
Khi dạy học văn bản“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ, để học 
sinh tiếp cận về cách xử kiện, thay vì diễn biến, kết quả của Diêm Vương xử kiện 
như trong truyện, GV có thể lựa chọn PPDH dự án qua TC sắm vai để tổ chức xét 
xử lại cuộc xử kiện theo cách khác trong hoạt động vận dụng, như sau: 
GV yêu cầu HS biên kịch và nhập vai tái hiện cảnh xử kiện ở Minh ti 
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ 
- HS suy nghĩ, thảo luận để hoàn thành bài tập 
- GV khích lệ, giúp đỡ. 
Bước 3: Báo cáo, thảo luận 
- GV hướng dẫn các em trình bày sản phẩm sau khi hoàn thành. 
- Báo cáo sản phẩm dự án sau 01 tuần. 
- HS báo cáo sản phẩm và thảo luận. 
Bước 4: Kết luận, nhận định (GV) 
XXVII 
- Nhận xét ý thức thực hiện nhiệm vụ của HS, chất lượng sản phẩm học tập của các 
nhóm. 
- Cho điểm hoặc phát thưởng. 
- GV cung cấp Rubric thiết kế kịch bản và diễn xuất: 
Mức độ 
 Tiêu chí 
 Mức 1 
 Mức 2 
 Mức 3 
Thiết kế một kịch 
bản (sân khấu hóa) 
về cảnh xử kiện ở 
Minh ty 
(10 điểm) 
Kịch bản đúng 
hướng nhưng chưa 
đầy đủ nội dung, 
diễn viên chưa 
nhập vai tốt. 
(5 – 6 điểm) 
Kịch bản đủ nội 
dung nhưng 
chưa hấp dẫn, 
các diễn viên 
diễn có ý thức 
diễn xuất nhưng 
chưa tạo được 
ấn tượng sâu. 
(7 – 8 điểm) 
Kịch bản đầy đủ nội 
dung và hấp dẫn, 
cuốn hút người đọc, 
diễn viên diễn xuất 
tốt, mang lại cảm 
xúc cho người xem. 
(9 - 10 điểm) 
Hướng dẫn học ở nhà: 
- Tìm đọc thêm các truyện truyền kì trong và ngoài nước có độ dài tương đương. 
- Chuẩn bị soạn bài: đọc, tìm hiểu về tác giả Nguyễn Tuân và văn bản “Chữ người 
tử tù” 
XXVIII 
PHỤ LỤC 6: HÌNH ẢNH DẠY THỰC NGHIỆM 
Tổ chức trò chơi “Sắm vai” trong dạy học văn bản “Chuyện chức phán sự đền 
Tản Viên” 
XXIX 
Tổ chức trò chơi “Sắm vai” trong dạy học văn bản “Chữ người tử tù” 
XXX 
Tổ chức trò chơi “Điền bảng” trong dạy học văn bản “Chuyện về các vị thần 
sáng tạo thế giới” 
XXXI 
Tổ chức trò chơi “Hộp quà” may mắn qua dạy học văn bản “Chuyện chức 
phán sự đền Tản Viên” 
XXXII 
Tổ chức trò chơi “Cùng nhau vượt thác” trong dạy học văn bản “Chuyện 
chức phán sự đền Tản Viên” 
XXXIII 
Tổ chức trò chơi “Ai nhanh hơn” trong dạy học phần: Nói và nghe